một tiếng, mở toang ra... Vậy là cửa không khóa. Ông bước qua ngưỡng
cửa, và lại gọi con ngựa của mình, lần này gọi đủ tên: "Malêc-Ađen!"
Nhưng người bạn trung thành không đáp lại, chỉ có con chuột chạy loạt soạt
trên rơm. Thế là Tsertôpkhanôp đâm bổ tới một trong ba ngăn chuồng, chỗ
Malêc-Ađen đứng. Ông đến đúng ngăn chuồng đó, tuy xung quanh tối như
hũ nút... Ngăn chuồng trống không? Tsertôpkhanôp choáng váng, trong đầu
ông như có cái chuông kêu vang. Ông muốn nói câu gì, nhưng chỉ rít lên,
và đưa hai tay sờ soạng phía trên, phía dưới, hai bên, thở hơn hển, đầu gối
bủn rủn, ông lần từ ngăn chuồng này sang ngăn chuồng kia... sang ngăn thứ
ba chứa cỏ khô chất cao gần tới nóc, vấp vào bức tường này, va vào bức
tường kia, ngã lộn nhào qua đầu lồm ngồm nhổm dậy và bỗng hấp tấp chạy
qua cánh cửa hé mở, lao ra sân...
- Mất cắp rồi! Perfiska! Perfiska! Mất cắp rồi? - ông gào inh ỏi.
Gã Kazắc Perfiska mặc trần có chiếc sơ mi, lật đật nhao ra khỏi túp nhà
để thực phẩm, nơi gã đang ngủ ...
Cả ông chủ và người đầy tớ duy nhất của ông xô vào nhau ở giữa sân như
những kẻ say rượu.
Họ xoay tròn trước mặt nhau như những người điên. Ông chủ không thể
nói rõ sự tình ra sao, mà người đầy tớ cũng không thể hiểu ông chủ đòi hỏi
gì ở mình. "Tai họa! Tai họa!" - Tsertôpkhanôp lắp bắp. "Tai họa! Tai họa!"
- Gã kazắc nhắc lại theo ông. "Đèn lồng! Nào; thắp đèn lồng lên! Đèn!
Đèn!" - Cuối cùng, tiếng kêu buột ra từ lồng ngực đã chết lặng đi của
Tsertôpkhanôp. Perfiska đâm bổ vào nhà.
Nhưng thắp đèn, kiếm ra lửa không phải chuyện dễ: hồi ấy diêm là của
hiếm ở nước Nga; những hòn than hồng cuối cùng trong bếp đã tắt từ lâu,
máy đánh lửa và đá lửa thì tìm mãi mới thấy và đánh không lên lửa.
Tsertôpkhanôp nghiến răng kèn kẹt, giằng lấy cái đánh lửa ở tay Perfiska
đang sững sờ, bắt đầu tự đánh lửa lấy: tia lửa bắn toé ra, những lời nguyền
rủa, thậm chí cả tiếng rên rỉ phun ra càng nhiều hơn, nhưng bùi nhùi không
bắt lửa, hoặc bắt rồi lại tắt, bất chấp những cố gắng của hai cặp má và môi
nỗ lực hết sức! Cuối cùng, năm phút sau, chứ không sớm hơn, mẩu nến mỡ