tĩnh không thể tả được! Vạn vật đã thức giấc, nhưng tất cả đều im hơi lặng
tiếng. Bạn đi qua bên cái cây, nó không động đậy: nó nghỉ rốn thêm chút
nữa. Qua hơi sương mỏng manh trải đều trong không trung, bạn thấy một
dải dài đen đen ở phía trước. Bạn tưởng đấy là khu rừng ở gần. Bạn đi tới:
rừng biến thành rặng ngải cao trên đường phân địa giới. Trên đầu bạn,
xung quanh bạn, đâu đâu cũng là sương mù... Nhưng một cơn gió thoảng
qua, một mảnh trời xanh nhạt hiện lên mờ mờ qua hơi sương loãng đi như
khói toả, một tia sáng vàng óng ánh bỗng đột nhập vào, tuôn chảy thành vệt
dài, rọi xuống cánh đồng, rồi bị cánh rừng nhỏ chặn lại, và mọi vật lại chìm
trong sương mù. Cuộc đấu tranh diễn đi diễn lại khá lâu. Nhưng ngày trở
nên sáng sủa và lộng lẫy không lời nào tả xiết khi ánh sáng rút cuộc giành
được phần thắng và những làn sóng cuối cùng của sương mù được sưởi ấm
khi thì đổ xuống và trải rộng ra như tấm khăn bàn, khi thì cuộn khúc bốc lên
và biến mất trên khoảng cao sâu thăm thẳm, ngời ngợi ánh hào quang êm
dịu...
Bạn đã sửa soạn đi săn ở một nơi xa trong thảo nguyên. Bạn đi chừng
mười dặm qua các nẻo đường làng, và đây, đã đến con đường lớn. Vượt qua
những chuỗi xe tải dài vô tận, qua những nhà trọ có chiếc ấm xamôva đang
sôi réo dưới mái hiên, còn cổng thì mở toang cho thấy trong có sân, có cái
giếng, qua hết làng này sang làng khác, vượt qua những cánh đồng bao la,
men theo những ruộng đay xanh rờn, bạn đi, đi mãi; chim ác là bay chuyền
từ cây liễu này sang cây liễu khác; những người đàn bà cầm bừa cỏ cán dài,
uể oải đi trên cánh đồng, một người qua đường, mặc áo kafơtan cũ kỹ bằng
vải Nam Kinh, lưng đeo bị, lê bước mệt mỏi. Một chiếc xe ngựa cồng kềnh
của địa chủ, thắng sáu con ngựa cao lớn và lử khử, thong thả đi về phía bạn.
Ở một ô cửa sổ thòi ra một góc chiếc gối, còn ở phía sau xe, một gã đầy tớ
mặc áo khoác lính ngồi nghiêng người trên cái túi bằng cói chiếu, tay bám
lấy sợi dây thừng, người gã bẩn nhem nhuốc cho đến tận lông mày. Đây là
huyện lỵ với những ngôi nhà nhỏ bằng gỗ xiêu vẹo, những dãy hàng rào bất
tận, những ngôi nhà bằng đá không có người ở, thuộc quyền sở hữu của các
nhà buôn, một chiếc cầu lâu đời bắc qua cái khe sâu... Bạn tiếp tục đi nữa