- Vâng, lâu rồi, lâu lắm rồi. Năm nay tôi đã bẩy mươi hai, mà tôi ra
Matxcơva năm mười sáu tuổi.
Ôpxianikôp thở dài.
- Ông đã gặp những quan chức lớn nào ở đấy.
- Tôi đã thấy nhiều ông quan to, và bất cứ người nào cũng có thể nhìn
thấy họ. Cuộc sống của họ phơi bày ra trước mắt mọi người, phú quý tột
bậc. Duy có bá tước Alecxây Grigôriêvits Orlôp Tsemenxki đã quá cố là
không ai bì kịp. Tôi thường gặp bá tước luôn; chú tôi là quản gia của bá
tước. Bá tước sống ở cổng Kaluga, khu Sabôlôpka. Đấy mới thật là một vị
đại quan! Tướng mạo uy nghi, phong độ niềm nở trang nhã, thật khó mà
tưởng tượng được người nào hơn thế và không thể tả lại được. Chỉ riêng
tầm vóc ngài cũng đã trang trọng rồi, cả sức lực, cả cái nhìn của ngài nữa.
Khi chưa biết ngài thì ta không dám đến nhà ngài, ta sợ, ta cảm thấy rụt rè.
Nhưng đã đến nhà ngài thì ta cảm thấy như được mặt trời sưởi ấm, và ta vui
hẳn lên. Ngài cho phép bất cứ người nào cũng có thể đến gặp ngài, ngài vui
lòng tiếp tất cả mọi người. Khi đua ngựa, ngài tự điều khiển ngựa và ai
muốn đua với ngài cũng được. Ngài không bao giờ vượt đối thủ ngay,
không làm người ta tức giận, không chèn người ta, mà sát đến đích ngài
mới vượt lên. Và rất mực dịu dàng, ngài an ủi đối thủ, khen ngựa của người
đó. Ngài nuôi những con bồ câu nhào lộn loại nhất. Đôi khi ngài ra sân,
ngồi vào chiếc ghế bành và ra lệnh thả bồ câu bay lên. Còn xung quanh,
trên các mái nhà, có những người cầm súng phòng khi diều hâu đến thì bắn.
Dưới chân bá tước có để các chậu bạc đựng nước, ngài nhìn xuống nước
xem chim. Hàng trăm người nghèo khổ, cùng khốn được ngài cho bánh ăn...
và ngài ban phát cho họ bao nhiêu tiền! Thế nhưng khi ngài nổi giận thì thật
như sấm sét, sợ lắm, nhưng không có gì đáng khóc cả; ngài mỉm cười ngay
thôi mà. Ngài thết tiệc thì cả Matxcơva say sưa! Ngài tài trí tuyệt vời! Ngài
đã từng đánh bại quân Thổ Nhĩ Kỳ cơ mà. Ngài cũng thích môn vật. Các đô
vật từ Tula, từ Kharkôp, từ Tambôp, từ khắp nới được đưa đến thi tài với
ngài. Người nào thắng được ngài thì ngài ban thưởng rất hậu và hôn môi
người đó... Hồi tôi ở Matxcơva, có lần ngài mở một cuộc hội săn chưa từng