chỉnh theo thời gian thực, người Mỹ dường như không ý thức được hệ thống
tài chính của đất nước mình đã thực sự xuống cấp tệ hại cỡ nào.
Tình huống giả định như trên có thể quá cực đoan trong bối cảnh hiện
nay, nhưng đó đúng là những gì mà hầu hết các hệ thống tiền tệ trên thế giới
đều thực hiện cho tới thời điểm cách đây 40 năm. Năm 1950, Hoa Kỳ có
lượng dự trữ vàng chính thức là hơn 20.000 tấn. Do liên tục thâm hụt thương
mại trên quy mô lớn (với châu Âu và Nhật Bản chứ không phải với Trung
Quốc), nên lượng vàng dự trữ của Hoa Kỳ đã giảm sút và chỉ còn hơn 9.000
tấn khi Tổng thống Nixon tuyên bố “đóng cửa quầy giao dịch vàng” năm
1971 (tức là chính phủ không bán vàng ra nữa – ND). Vậy là 11.000 tấn
vàng trong vòng 21 năm (từ 1950 đến 1971) đã từ Mỹ chảy vào một vài
quốc gia xuất khẩu mạnh. Cũng trong giai đoạn này, lượng vàng dự trữ của
Đức tăng từ zero lên hơn 3.600 tấn. Kho vàng của Italy phát triển từ 227 tấn
lên hơn 2.500 tấn. Tương tự như vậy, vàng của nước Pháp tăng từ 588 tấn
lên hơn 3.100 tấn, Hà Lan từ 280 tấn lên gần 1.700 tấn. Không phải tất cả
lượng vàng dự trữ tăng lên của các quốc gia này đều đến từ Hoa Kỳ. Một đất
nước mạnh về lượng vàng dự trữ khác là Anh đã bị giảm sút từ 2.500 tấn
trong năm 1950 xuống chỉ còn 690 tấn năm 1971. Nhưng nói chung, vàng
của Hoa Kỳ đã chuyển dịch sang các nước đối tác thương mại, phần nào
tuân theo những tính toán cân bằng tự động trong hệ thống Bretton Woods.
Trong “thời buổi của vàng” này (thập niên 1950 và 1960), Trung Quốc đã
chưa trỗi dậy để trở thành một cường quốc xuất khẩu. Chỉ từ đầu thế kỷ 21
thì Trung Quốc mới trở nên hùng mạnh và lúc này việc thanh toán lại được
thực hiện bằng các chứng chỉ/giấy ghi nhận nợ (IOU: viết tắt của I Owe You
– ND) hoặc các thao tác tương đương thông qua hệ thống điện tử. Điều này
có nghĩa là Trung Quốc đã không thu về được lượng vàng chính thức từ
những thành công trong hoạt động xuất khẩu. Và nó cũng có nghĩa là không
còn cơ chế giám sát khả năng in tiền, vay tiền và chi tiêu quá mức của Hoa
Kỳ. Việc say sưa đi vay tiền và chi tiêu vung vít còn được cổ vũ bởi các mức
lãi suất siêu thấp bởi Greenspan và Bernanke. Thiếu đi một chế độ Bản vị
vàng hoặc sự giới hạn tiền tệ nào đó để “đạp phanh”, Trung Quốc và Hoa
Kỳ cùng lao vào một cuộc Chiến tranh tiền tệ lần thứ III, không có la bàn và
