Khi âm mưu về trái phiếu như trên bị tiêu diệt tại Capitol Hill, Fed nhanh
chóng cần có một giải pháp khác. Chẳng còn nhiều thời gian nữa trước khi
gói nới lỏng định lượng có thể bị đảo chiều. Giải pháp là sự thương lượng
giữa Bộ Ngân khố và Fed và không cần sự phê chuẩn của Quốc hội.
Hàng năm Fed thu lợi nhuận khổng lồ từ lãi suất trên các trái phiếu Bộ
Ngân khố mà Fed sở hữu. Thông thường, Fed sẽ hoàn trả lại các khoản lợi
nhuận đó cho Bộ Ngân khố. Năm 2010, Fed và Bộ Ngân khố đã thỏa thuận
rằng Fed có thể tạm ngưng việc bồi hoàn này vô thời hạn. Fed giữ lại tiền
mặt và số tiền mà Fed lẽ ra phải trả cho Bộ Ngân khố trong điều kiện bình
thường sẽ được hạch toán vào tài khoản nợ – về bản chất thì đây là một loại
giấy nhận nợ (IOU). Đây là điều chưa có tiền lệ và là dấu hiệu cho thấy tình
hình bế tắc đến mức nào.
Bây giờ, với các khoản lỗ ngày càng tăng từ việc mua bán trái phiếu, Fed
không đi theo cách phản ứng thông thường là giảm vốn chủ sở hữu. Thay vì
vậy, Fed tăng thêm số tiền nợ Bộ Ngân khố. Thực ra, Fed đang phát hành
các chứng từ nợ riêng đối với Bộ Ngân khố và sử dụng tiền mặt để tránh
không bị mất khả năng thanh toán. Chừng nào Fed vẫn còn có thể phát hành
các chứng chỉ nhận nợ IOU này, thì chừng đó lượng vốn chủ sở hữu của nó
vẫn chưa bị quét sạch bởi các khoản lỗ từ trái phiếu. Xét trên giấy tờ thì vấn
đề vốn chủ sở hữu của Fed đã được giải quyết, nhưng trên thực tế Fed đang
gia tăng đòn bẩy tài chính và “gửi nhờ” các khoản lỗ của họ nơi Bộ Ngân
khố. Các nhà quản lý doanh nghiệp nếu chơi trò chơi kế toán kiểu này sẽ bị
ngồi tù ngay. Đừng quên rằng Bộ Ngân khố là một định chế nhà nước trong
khi Fed là một tổ chức tư nhân thuộc sở hữu của các ngân hàng, do đó mánh
lới kế toán này lại là bằng chứng cho thấy việc tước đoạt khoản đóng góp
của những người đóng thuế để mang lợi ích cho các ngân hàng.
Hoa Kỳ hiện có một hệ thống trong đó Bộ Ngân khố đang có những thâm
hụt không bền vững và phải bán trái phiếu để cầm cự không cho hệ thống
sụp đổ. Fed in tiền để mua các trái phiếu đó và phải chịu lỗ khi sở hữu trái
phiếu. Sau đó Bộ Ngân khố chấp nhận các chứng chỉ nhận nợ của Fed để giữ
cho Fed không sụp đổ. Hành động này rất mạo hiểm và đáng kinh ngạc. Bộ
Ngân khố và Fed trông như hai gã say rượu đang dựa vào nhau mà bước để
