nguyên. Nói cách khác, chúng tôi chỉ thay đổi sự ưu tiên chọn lựa của 0,3%
dân số trong khi giữ nguyên xu hướng của 99,7% còn lại. Dưới dây là bảng
thể hiện các ngưỡng tới hạn, trong đó in đậm 2 chỗ thay đổi:
BẢNG 2: CÁC NGƯỠNG TỚI HẠN (T) THEO GIẢ THUYẾT, TẠI ĐÓ
NGƯỜI DÂN MỸ CHỐI BỎ ĐỒNG ĐÔ-LA
Đối với 1.000 người đầu tiên - T = 100
Đối với 1 triệu người tiếp theo - T = 1.000
Đối với 10 triệu người tiếp theo - T = 100.000
Đối với 100 triệu người tiếp theo - T = 10.000.000
Đối với 200 triệu người tiếp theo - T = 50.000.000
Theo giả thuyết này thì chuyện gì xảy ra khi vẫn có 100 người chối bỏ
đồng đô-la như trong trường hợp trước? Câu trả lời là 100 người đó kích
hoạt ngưỡng tới hạn của 1.000 người và khiến nhóm này cũng phủ nhận
đồng đô-la. Nói theo lối ẩn dụ thì đã có khá nhiều người chạy tán loạn ra
khỏi rạp chiếu phim. Sự chối bỏ của 1.000 người này lại kích hoạt ngưỡng
tới hạn cho nhóm người tiếp theo và vậy là thêm một triệu người nữa chối
bỏ đồng đô-la. Tới đây thì số lượng này đã thừa sức vượt qua ngưỡng
100.000 để khiến cho 10 triệu người nữa chối bỏ đồng đô-la. Sự sụp đổ của
đồng tiền này đã không thể tránh khỏi. Với 10 triệu người không tin vào
đồng đô-la, sẽ có thêm 100 triệu người nữa và chẳng bao lâu sau đó là 200
triệu người còn lại cũng mất niềm tin – như vậy đồng đô-la bị toàn bộ nhân
dân Hoa Kỳ chối bỏ. Đồng đô-la sụp đổ cả trong nước lẫn trên trường quốc
tế và không còn là một đơn vị tiền tệ nữa. Trường hợp thứ hai này được gọi
là tình trạng “siêu tới hạn” và sụp đổ thảm khốc.
Có một số điều cần chú ý đối với phần trình bày trên đây. Các ngưỡng tới
hạn chỉ là giả thuyết; trên thực tế người ta không biết các giá trị T và có thể
là không bao giờ biết được. Các giá trị T được chia thành 5 nhóm lớn như
trong hai tình huống trên chỉ để thuận lợi cho việc minh họa. Trong thế giới
thực, có thể có hàng triệu ngưỡng tới hạn khác nhau, do đó thực tế nước Mỹ
sẽ là một hệ thống phức hợp vượt xa những ví dụ minh họa này. Quá trình
