cho các nhà sản xuất vàng, từ đó làm giảm sản lượng vàng và sau cùng là tái
thiết lập xu thế ổn định giá cả trong dài hạn. Ngược lại, nếu năng suất kinh
tế tăng nhanh do công nghệ mới, giá cả hàng hóa sẽ giảm tạm thời, có nghĩa
là sức mua của đồng tiền tăng lên. Điều này khiến những người giữ vàng
bán vàng ra, các nhà sản xuất vàng nỗ lực khai thác hơn, sau cùng thì nguồn
cung vàng gia tăng và quay trở lại tình trạng ổn định giá cả. Trong cả hai
trường hợp, những cú sốc tạm thời về cung và cầu vàng dẫn tới những thay
đổi trong hành vi của các thành viên thị trường, những thay đổi này sẽ tái lập
tình trạng ổn định về giá cả trong dài hạn.
Trong thương mại quốc tế, các yếu tố cung cầu cũng cân bằng theo cách
thức tương tự. Một quốc gia có tình hình thương mại cải thiện, khi giá xuất
khẩu vượt giá nhập khẩu, sẽ bắt đầu có thặng dư thương mại. Thặng dư của
quốc gia này sẽ được phản ánh bằng thâm hụt của quốc gia khác, những
nước có điều kiện thương mại kém thuận lợi hơn. Quốc gia thâm hụt sẽ
thanh toán cho quốc gia thặng dư bằng vàng. Điều này dẫn tới việc cung tiền
sẽ giảm ở quốc gia thâm hụt thương mại và tăng ở quốc gia thặng dư (do
cung tiền bị ràng buộc bởi lượng vàng mà từng quốc gia nắm giữ – ND).
Quốc gia thặng dư với cung tiền gia tăng sẽ bị lạm phát, ngược lại quốc gia
thâm hụt bị giảm phát. Tình trạnh lạm phát và giảm phát (thiểu phát) tại các
đối tác thương mại này sẽ mau chóng làm đảo ngược các điều kiện thương
mại ban đầu. Cụ thể, hàng xuất đi từ quốc gia thặng dư ban đầu sẽ trở nên
đắt đỏ hơn, trong khi hàng xuất đi từ quốc gia thâm hụt sẽ rẻ đi. Sau cùng thì
quốc gia thặng dư sẽ bị thâm hụt thương mại còn quốc gia lúc đầu thâm hụt
nay sẽ trở nên thặng dư. Lúc này vàng sẽ quay đầu trở lại quốc gia đã mất
vàng lúc trước. Các nhà kinh tế gọi đây là cơ chế chảy vàng.
Quá trình tự cân bằng này vận hành mà không cần có sự can thiệp của
ngân hàng trung ương. Tạo điều kiện cho quá trình đó là những người kinh
doanh chênh lệch giá, mua vàng “rẻ” ở nước này và bán vàng “đắt” ở nước
khác (sau khi đã tính tới các yếu tố như tỷ giá, giá trị theo thời gian của tiền
tệ, chi phí vận chuyển và chi phí tinh chế vàng). Việc kinh doanh này cũng
theo đúng luật chơi, bao gồm những quy tắc và cách làm được các bên thấu
