Đã bao giờ quý vị thử ngửi những miếng xốp xơ xác, giặt dối dá cột vào
những tấm bảng đá học trò tróc lở, những miếng xốp không hiểu bằng cách
nào mà lưu cữu được hết thảy mọi mùi của các giờ tập viết, số học, mùi mồ
hôi của những thỏi viết bằng đá đen, những thỏi viết thấm nước bọt, rít kèn
kẹt, nguệch ngoạc, ngập ngừng? Thỉnh thoảng, khi bọn trẻ trên đường đi
học về để cặp xuống đất để chơi bóng đá, tôi thường cúi xuống những
miếng xốp lau bảng bốc hơi dưới nắng và chợt nghĩ: nếu quỷ Xatăng có
thật, hẳn nách nó cũng có mùi khăn khẳn như thế.
Dứt khoát là nhà trường với những bảng đá đen và xốp lau bảng như vậy
chẳng khiến tôi khao khát chút nào. Nhưng mặt khác, sẽ là thái quá nếu nói
rằng Gretchen Scheffler, người ít lâu sau đảm nhiệm việc giáo dục Oskar, là
sự đáp ứng thoả đáng cho những ước mơ của nó.
Mọi thứ trong nhà vợ chồng Scheffler phía sau cửa hiệu bánh mì ở đường
Kleinhammer-Weg đều khiến tôi ghê răng. Những tấm trải giường mang
tính trang trí, những cái gối thêu gia huy, những con búp-bê Kathe Kruse
rình rập ở các góc đi-văng, những con thú bằng vải lăn lóc khắp nơi, những
đồ sứ cần phải nhẹ tay, những đồ lưu niệm từ các chuyến viễn du bày la liệt,
những đồ thêu, đan, móc, bện, ren... đang làm dở. Một nơi mùi mẫn hết chỗ
nói, điệu đàng, nhỏ hẹp đến ngạt thở, mùa đông thì sưởi ấm quá mức cần
thiết, mùa hè thì ngộ độc vì hoa. Tôi thấy chỉ có một cách giải thích duy
nhất: Gretchen không có con. Ôi, giá cô có một đứa bé để đan áo cho nó, ôi,
cô sẽ sung sướng biết bao nếu có được một bé em xinh xĩnh xình xinh để cô
có thể yêu đến kiệt cùng, để quấn tã cho nó bằng những đồ do cô đan, móc,
phủ lên nó nào đăng-ten, nào ruy-băng, nào những nụ hôn bằng mũi đan
chéo.
Đó là nơi tôi đến học vần chữ cái lớn và nhỏ. Tôi cố gắng hết sức mình
để tránh làm vỡ các đồ sứ và đồ lưu niệm. Tôi để cái giọng diệt thủy tinh
của tôi ở nhà và mím miệng nhẫn nhịn khi Gretchen phát biểu rằng tôi đánh
