bà đáp chuyến tàu chợ trên đường ray hẹp từ Viereck; ít phút trước khi đến
Langfuhr, bà thay đôi dép đi trên tàu bằng một đôi guốc thô xấu xí, xách hai
cái làn đi về phía quầy hàng trong phố Bahnhof-strasse. Phía trên quầy có
treo tấm biển: Anna Koljaiczek, Bissau. Dạo ấy, trứng mới rẻ làm sao! Một
gulden được những hai tá rưỡi và bơ Kashubes còn rẻ hơn cả margarin. Bà
tôi ngồi giữa hai mụ hàng cá, mụ này rao: “Cá thu!” mụ kia mời: “Mua cá
bơn tươi đi!” Cái rét làm cho bơ rắn như đá, giữ cho trứng tươi lâu, biến
vẩy cá thành lưỡi dao cạo và tạo việc làm cho một người đàn ông độc nhỡn
tên là Schweirdtfeger: bác ta hơ nóng gạch trên ngọn lửa than, gói vào giấy
báo rồi cho các bà bán hàng ở chợ thuê.
Cứ đúng đầu mỗi giờ, Schweirdtfeger lại đẩy một viên gạch nóng vào
dưới bốn cái váy của bà tôi. Bác ta dùng một cái xẻng bẹt bằng sắt đẩy cái
gói bốc hơi dưới những gấu váy chỉ hơi vén lên một tí, trút nó khỏi xẻng và
thu hồi hòn gạch của giờ trước lúc này đã gần lạnh.
Sao mà tôi thèm được như những viên gạch gói trong giấy báo ấy, những
cái kho chứa và ban phát hơi ấm ấy! Cho đến bây giờ, tôi vẫn ước ao được
là một viên gạch nung nóng, luôn luôn được thay thế bằng chính mình, nằm
dưới những cái váy của bà tôi. Quý vị sẽ hỏi: Oskar tìm kiếm cái gì dưới
những cái váy của bà ngoại nó? Nó muốn bắt chước ông ngoại Koljaiczek
của nó và giở trò luông tuồng với bà lão chăng? Hay nó tìm sự quên lãng,
một mái ấm, một cõi Niết Bàn tối hậu?
Oskar xin trả lời: tôi tìm châu Phi dưới những cái váy hoặc có lẽ là
Napoli, nơi mà – như quý vị đều biết – ai cũng muốn được thấy trước khi
chết. Đó là đường phân thuỷ, tụ điểm của mọi dòng nước; nơi đây, những
ngọn gió đặc biệt thường xuyên thổi, hoặc chẳng có ngọn gió nào hết; nơi
đây, khô và ấm mà lại có tiếng mưa xào xạc; nơi đây, những con tàu cập
bến hoặc nhổ neo ra khơi; nơi đây, Oskar ngồi bên Chúa Trời, cha chúng ta,
vốn yêu sự ấm áp; nơi đây, quỷ Xatăng lau cái ống nhòm của hắn và các
thiên thần chơi trò bịt mắt bắt dê; dưới những cái váy của bà tôi, bao giờ
