Zoppot 6 -10 - 1939
Bà Hedwig Bronski,
Xin báo để bà biết: Bronski, đã bị kết án tử hình vì hoạt động quân sự
chống đối.
ZELEWSKI
(Thanh Tra Tòa án Quân Sự)
Quý vị thấy đó, không một chữ nào về Saspe. Vì sự quan tâm đối với gia
đình những người chết, nhà chức trách muốn tránh cho họ khỏi è cổ dưới
những khoảng chỉ cần thiết cho một nấm mồ tập thể lớn đến thế, tốn hoa
đến thế; đồng thời, để đỡ phải lo bảo trì và có thể cả cải táng sau này, họ
cho san phẳng mặt đất pha cát và thu dọn tất cả các đầu đạn, trừ một - bao
giờ chả có chuyện bỏ sót - vì vỏ đạn là thứ không đúng chỗ ở một nghĩa
trang, dù là một nghĩa trang bỏ hoang.
Nhưng cái vỏ đạn duy nhất, mà bao giờ người ta cũng bỏ sót, mà chúng
tôi quan tâm, lại do Leo Schugger tìm thấy; không một cuộc chôn cất nào,
dù kín đáo nhất, là bí mật đối với anh ta. Anh biết tôi từ đám tang mẹ tội
nghiệp của tôi, rồi sau đó, đám tang anh bạn Herbert Truczinski lưng đầy
sẹo của tôi. Chắc chắn anh biết nơi chôn Sigismund Markus, mặc dầu tôi
không bao giờ hỏi anh. Và anh rất khoái, gần như sướng ngây ngất khi có
dịp đưa cho tôi cái vỏ đạn đầy chứng tích tố cáo vào cuối tháng 11, ngay
sau khi tôi ra viện.
Nhưng trước khi dẫn quý vị theo chân Leo Schugger đến nghĩa trang
Saspe với cái vỏ đạn đã hơi ốc-xy hóa có lẽ đã mang cái đầu chì dành cho
Jan, tôi phải xin quý vị cho phép so sánh hai cái giường bệnh viện, cái tôi
đã nằm ở phòng nhi Bệnh viện thành phố Danzig và cái tôi đang nằm bây
giờ. cả hai cùng bằng kim loại, cả hai cùng sơn trắng, thế nhưng có một
điểm khác nhau. Cái giường ở phòng nhì ngắn hơn nhưng lại cao hơn nếu
