đang đánh rất cừ - cừ hơn thời kỳ 1915 nhiều, theo như Matzerath, người đã
từng tham chiến hồi đó, nhớ lại. Tất cả đều cố hết sức tránh nhắc đến Jan
Bronski cho đến khi tôi giở quẻ phá thối cái trò rởm của họ bằng cách dẩu
mỏ theo kiểu con nít ngộ nghĩnh mà lớn tiếng hỏi đi hỏi lại thế còn bác Jan
của Oskar thì sao. Matzerath phải gồng mình lên nói đôi điều suy tư thương
mến về người bạn cũ đồng thời là tình địch của mình. Ehlers nồng nhiệt phụ
họa mặc dầu ông ta chưa bao giờ thấy người tiền nhiệm của mình. Hedwig
thậm chí còn chắt ra được mấy giọt nước mắt chính hiệu từ từ lăn trên má
và cuối cùng tìm được lời để khép lại đề tài Jan: "Anh ấy là một con người
tốt, không làm đau đến cả một con ruồi. Ai ngờ một người sợ đến cả cái
bóng của mình như anh ấy lại phải chịu một kết cục như vậy."
Sau những lời đó, Matzerath bảo Maria đang đứng đằng sau ông mang ra
mấy chai bia và hỏi Ehlers có chơi xì-cạt không. Không, Ehlers lấy làm tiếc
là mình không biết chơi, nhưng Matzerath hào hiệp bỏ qua cho tay thủ lĩnh
nông dân cái thiếu sót nhỏ ấy. Thậm chí ông còn vỗ vai ông này và, sau khi
bia đã rót đầy cốc, cam đoan rằng họ vẫn có thể là bạn tốt mặc dù Ehlers
không biết chơi xì-cạt, cái đó chả thành vấn đề.
Thế là Hedwig Bronski, với tư cách là Hedwig Ehlers, tìm lại được
đường trở về với chúng tôi và đưa đến dự lễ rửa tội của Kurt con trai tôi
không chỉ vị thủ lĩnh nông dân địa phương của mình, mà cả ông bố chồng
cũ và em gái Anna của ông nữa. Matzerath ồn ã và vồn vã chào đón hai ông
bà già từ ngoài phố, ngay dưới cửa sổ các nhà hàng xóm và vào đến phòng
khách, khi bà ngoại tôi lôi từ dưới bốn lần váy ra một con ngỗng béo đẹp,
quà mừng nhân lễ rửa tội, ông nói: “Bà không phải làm thế. Bà cứ đến tay
không, con cũng sung sướng lắm rồi." Nhưng bà ngoại tôi không chịu thế,
bà muốn mọi người thấy rõ giá trị con ngỗng của bà. Đập tay vào con chim
quý tộc, bà phản đối: "Đừng có vớ vẩn, Alfred. Đây không phải là một con
ngỗng Kashubes, đây là một con ngỗng quốc tịch Đức, anh sẽ thấy thịt của
nó có vị y hệt như hồi trước chiến tranh."
