tượng trên chiếc ghế, trừ cái đầu hơi lắc lư, nghe tất cả những gì tôi biết về
Quân khu Trung tâm và những di chuyển ngày càng cấp tập của nó.
Maria rất yêu quý người anh trai tuấn tú của mình. Nàng trở nên sùng
đạo. Suốt tháng 7, nàng hành đạo theo cái tôn giáo nàng đã được dậy từ bé;
chủ nhật nào nàng cũng đến nghe mục sư Hecht giảng ở Nhà thờ Chúa
Kirixitô; một đôi khi Matzerath đi cùng nàng tuy rằng nàng ưng đi một
mình hơn.
Những buổi hành lễ Tin Lành không thoả mãn Maria. Một hôm - thứ năm
hay thứ sáu gì đó - Maria giao cửa hàng cho Matzerath trông, dắt tay tôi, tín
đồ Chính giáo, ra khỏi nhà. Xuất phát về phía Chợ Mới, chúng tôi rẽ vào
Elsenstrasse, rồi theo đường Đức Bà, đi qua cửa hàng thịt của Wohlgemuth,
tới tận Công viên Kleinhammer - đây rồi, Oskar nghĩ thầm, chúng ta ra ga
Langfuhr lên tàu làm một chuyên du lịch nho nhỏ, có thể là đến Bissau ở
Kashubes chăng. Nhưng rồi chúng tôi rẽ trái, dừng lại gần cầu chui theo
thói quen mê tín chờ cho một đoàn tàu chợ đi qua rồi đi tiếp vào một đường
hầm ri rỉ nước. Đến đầu hầm đằng kia, thay vì đi thẳng về phía Cung Điện
ảnh, chúng tôi quẹo trái dọc theo chân đường tàu. Hoặc là nàng kéo tôi đến
phòng khám của bác sĩ Hollatz, tôi đoán, hoặc là nàng định đến Nhà thờ
Thánh Tâm để cải giảo.
Cửa nhà thờ trông ra đường xe lửa. Chúng tôi dừng một lát giữa rệ đường
tàu và khung cửa mở. Một buổi chiều cuối tháng tám đầy tiếng côn trùng
bay vo ve. Đằng sau chúng tôi, mấy người phụ nữ Ukraina chít khăn trắng
đang cuốc và xúc đá ba-lát. Chúng tôi đứng đó, dòm vào cái bụng râm mát
của nhà thờ. Tận trong cùng, như một lời mời chào khéo léo, lấp lánh một
con mắt rực lửa: ngọn đèn vĩnh hằng. Đằng sau chúng tôi, trên rệ đường
tàu, mấy người phụ nữ Ukraina thôi cuốc và xúc. Một tiếng còi rúc, một
đoàn tàu đang đến, nó đây rồi, vẫn đây, chưa qua, qua rồi, còi rúc, và những
người phụ nữ lại làm việc. Maria tần ngần, như không biết đưa chân nào lên
trước, và dồn tất cả trách nhiệm lên tôi vì từ lúc ra đời và được rửa tội, tôi
