Nhờ làm việc ở nhà máy thuốc súng mà Gregor không phải đi lính trong
thời bình cũng như thời chiến sau này. Ba người vẫn ở trong cái căn hộ một
gian rưỡi đã từng bao năm là chỗ nương náu của kẻ phạm tội phóng hỏa.
Nhưng rồi hóa ra không phải mọi người mang họ Koljaiczek đều nhất thiết
phải giống nhau, vì sau một năm chung sống, bà tôi buộc phải thuê một cửa
hàng dưới tầng hầm một chung cư ở Troyl và kiếm thêm đồng rau đồng
cháo bằng cách bán tạp phẩm, từ kim găm đến cải bắp, vì Gregor, tiếng
rằng kiếm hàng đống tiền ở nhà máy thuốc súng, nhưng được bao nhiêu đều
uống sạch trơn, không mang về nhà đến cả khoản tối thiểu cần thiết cho
sinh hoạt gia đình. Khác với ông ngoại Joseph của tôi thi thoảng mới làm
một tợp rượu mạnh, Gregor là một tay Lưu Linh thực sự, có lẽ bởi “gien”
cụ cố bà tôi. Ông uống không phải vì buồn, cũng chẳng phải vì vui. Ngay cả
khi ông có vẻ hoan hỉ - một điều hiếm thấy vì ông vốn mắc chứng sầu bi -
ông cũng không uống vì vui. Ông uống vì ông là một người triệt để, thích đi
đến cùng kiệt sự vật, với be rượu cũng như với mọi thứ khác. Bình sinh,
chưa ai từng thấy Gregor Koljaiczek tha cho một giọt rượu nào còn nằm ở
đáy cốc.
Mẹ tôi, hồi đó là một cô gái bầu bĩnh mười lăm tuổi, ngoài công việc nội
trợ trong nhà, còn đỡ đần bà tôi ở cửa hàng - dán tem phiếu vào sổ cái, phục
vụ khách hàng vào những ngày thứ bảy và viết những bức thư vụng về
nhưng giàu tưởng tượng độc đáo để thúc các khách nợ thanh toán. Tiếc rằng
tôi không còn giữ được bức nào trong số đó. Sẽ tuyệt vời biết bao nếu tôi có
thể trích dẫn ra đây một vài lời kêu than đau đớn đẩy chất nhi nữ từ những
bức thư đó của mẹ tôi - xin nhớ mẹ tôi hầu như mồ côi vì ông Gregor còn
xa mới đạt tới tư cách hoàn hảo của một ông bố dượng. Quả thật, bà tôi và
mẹ tôi phải hết sức vất vả mới giấu được cái “két” - gọi thế cho sang, chứ
thực ra chỉ là hai cái đĩa sắt tây úp vào nhau trong đó chỉ có mấy đồng bạc
còn chủ yếu là tiền đồng - khỏi con mắt cú vọ thèm khát và rầu rầu, rất
Koljaiczek, của lão thợ làm thuốc súng. Chỉ đến năm 1917, khi Gregor
Koljaiczek chết vì bệnh sốt rét, phần lãi của cửa hàng mới tăng lên chút
