khách lạ. Cơn ác mộng của tôi là bỗng nhiên Lucy Rennwand xuất hiện
dưới dạng một mụ pbù thuỷ độc ác và, lần cuối cùng, ra lệnh cho tôi nhảy.
Trong mười ngày liền, Matzerath suy nghĩ xem có nên ký và gửi tờ giấy
đó lên Bộ Y Tế hay không. Khi, vào hôm thứ mười một, ông ký và bỏ nó
vào thùng thư bưu điện, thì thành phố đã bị pháo kích và không ai dám chắc
rằng bức thư của ông có tới nơi hay không. Những mũi nhọn thiết giáp
thuộc đạo quân của Nguyên soái Rokossovski đã tới Elbing. Quân đoàn 2
của Đức do Weiss chỉ huy chiếm lĩnh những cao điểm xung quanh Danzig.
Như mọi người khác, chúng tôi bắt đầu sống trong hầm rượu.
Như quý vị đã biết, hầm rượu của chúng tôi ở ngay dưới cửa hàng. Có thể
xuống bằng lối cửa trong hành lang, đối diện phòng vệ sinh. Đi xuống mười
tám bậc, qua hầm nhà ông Heilandt và hầm nhà bà Kater là đến, sau đó là
hầm nhà Schlager. Ông già Heilandt vẫn ở lại, nhưng bà Kater, bác thợ
đồng hồ Laubchad, gia đình Eyke và gia đình Schlager đã khăn gói gió đưa
trên đường di tản. Nghe nói về sau, họ cùng với Alexander và Gretchen
Scheffler, vào phút cuối, đã lên được một con tàu của tổ chức "Sức Mạnh
thông qua Niềm Vui"; theo hai lời đồn khác nhau, thì con tàu hoặc đã tới
được Stettin hay Lubeck gì đó, hoặc đã vấp phải mìn; dù thế nào đi nữa,
quá nửa số căn hộ và hầm rượu đã trống không.
Hầm nhà chúng tôi được cái thuận lợi là có một lối vào thứ hai: đó là cái
cửa xập ngay đằng sau quầy trong cửa hàng, như quý vị cũng đã biết. Do
đó, người ngoài không ai có thể thấy Matzerath đưa xuống hầm những gì
hoặc lấy từ hầm lên những gì. Nếu không thì người ta ắt đã chẳng để yên
cho đống lương thực thực phẩm mà Matzerath tích trữ trong những năm
chiến tranh. Căn hầm ấm áp, khô ráo đầy ắp những đậu khô các loại, mì sợi,
đường, mật ong nhân tạo, bột mì và mác-ga-rin. Những hộp bánh quy Thụy
Điển chồng chất trên những hòm Grisco. Matzerath rất khéo tay, ông đã tự
tay đóng những cái giá để chứa hoa quả hộp. Nhờ có những cột chống mà
theo lời khuyên của Greff, Matzerath đã dựng vào quãng giữa cuộc chiến,
