rút lui từ những cao điểm và vùng châu thổ, một số phải kéo nhau. Nhiều
lính và dân quân bị treo lủng lẳng trên cây - những cây đoạn, nếu tôi nhớ
không nhầm. Trên áo ca-pốt của họ, những tấm biển các-tông nêu rõ đó là
những tên phản quốc. Tôi nhìn những bộ mặt rúm ró của đám người bị xử
giảo đó và làm những so sánh - với những người chết treo nói chung và với
Greff- Rau- Quả nói riêng. Trong số những người bị treo cổ, có hàng đám
thiếu niên trong những bộ quân phục quá rộng đối với chúng và nhiều lần
tôi ngỡ nhận ra Störtebeker - nhưng những thiếu niên lủng lắng ở đầu một
sợi dây thì đứa nào chả giống đứa nào. Tuy nhiên tôi tự bảo: "Vậy là họ đã
treo cổ Störtebeker, không biết họ có làm thế với Lucy Rennwand không?"
Ý nghĩ đó chắp cánh cho Oskar. Gã sục các hàng cây bên trái bên phải
tìm một một đứa con gái gày gò lủng lắng và thậm chí còn lách giữa những
xe tăng băng qua đường, nhưng bên ấy, gã cũng chỉ thấy toàn lính và dân
quân và những thiếu niên nom hao hao như Störtebeker. Thất vọng, tôi lóc
cóc đi đến tận tiệm cà-phê Bốn Mùa bị phá huỷ và chỉ lộn lại một cách
miễn cưỡng. Trong khi tôi đứng bên mộ Mamăng Truczinski, giúp Maria
rắc lá khô và dây trường xuân lên lớp đất mới đắp, hình ảnh một Lucy lủng
lẳng trên cây vẫn hiện lên trong trí tôi, rõ đến từng chi tiết.
Chúng tôi không trả lại cái xe ba-gác cho cửa hàng rau quả. Matzerath và
ông già Heilandt tháo nó ra và chất các bộ phận bên cạnh quầy. "Có thể
chúng ta sẽ còn cần đến nó nữa," Matzerath nói. " Để đây là an toàn rồi."
Đoạn ông cho ông già Heilandt ba gói thuốc lá Derby.
Ông già Heilandt không nói gi, nhưng lấy mấy gói mì sợi và hai túi
đường từ những giá gần như chẳng còn gì. Rồi ông bỏ đi, lệt xệt đôi dép dạ
mà ông đã mang để đưa đám, để Matzerath dọn nốt những thứ còn lại trên
các giá mang xuống hầm.
Sau đó, chúng tôi rất ít khi thò ra khỏi lỗ. Người ta nói quân Nga đã tới
Zigankenberg, Pietzendorf và ngoại ô Schidlitz. Không còn nghi ngờ gì
nữa, họ đã chiếm những cao điểm vì họ bắn thẳng xuống thành phố. Nội
