Chiều hôm ấy, tôi trở về Bilk. Tôi mở bọc, bỏ ra mười hai tút Lucky
Strikes, một gia sản. Tôi thưởng thức sự kinh ngạc của họ, đẩy đống thuốc
lá vàng ươm cao như núi về phía họ mà rằng: "Cho các người đấy. Từ giờ
trở đi, tôi muốn các người để cho tôi yên. Đổi lấy ngần nấy thuốc lá, như
vậy đâu phải là yêu cầu quá đáng. Ngoài ra, tôi muốn một cà-mèn đựng bữa
trưa hằng ngày, bắt đầu từ mai. Tôi hy vọng các người may mắn với mật
ong và đá lửa của các người," tôi nói không chút giận dữ hoặc hờn oán, "về
phần tôi, tôi sẽ thực hành một nghệ thuật khác, hạnh phúc của tôi sẽ được
viết - hay để nói một cách chuyên nghiệp hơn - được khắc trên bia mộ."
Korneff lấy tôi vào làm chân phụ việc cho ông với số lương một trăm
reichmark một tháng. Không nhiều lắm, nhưng tôi vẫn làm rất chuyên cần.
Đến cuối tuần đâu thì rõ ra, là tôi không đủ sức để làm công việc nặng. Tôi
được giao chạm nổi một tấm granít Bỉ, vừa đưa từ mỏ đá về, cho một hâm
mộ gia đình. Mới một tiếng đồng hồ, tôi đã hầu như không cầm nổi đục
nữa, còn tay cầm vồ thì đã tê dại. Tôi cũng phải để lại việc đục thô cho
Korneff, nhưng nhờ khéo tay, tôi có thể nhận việc chạm nét nhỏ và viền
răng cưa, làm vuông cạnh những tấm đá và hoàn tất những đường viền.
Ngồi trên một khúc gỗ tạm làm ghế, tay phải cầm đục, tay trái cầm một
chiếc vồ gỗ hình quả lê hay một cái búa đột bằng sắt (mặc dầu Korneff phản
đối vì ông muốn luyện tôi thành thuận tay phải); kim khí kêu vang trên đá,
sáu mươi tư mũi nhọn của cái búa đột cùng một lúc cắn vào đá cho nó mềm
đi. Đây là hạnh phúc; đành rằng chưa sánh được với cái trống của tôi, chỉ là
một thế phẩm, nhưng trên đời cũng có cái gọi là hạnh phúc-thế phẩm chứ.
Mà có lẽ hạnh phúc chỉ tồn tại ở dạng thế phẩm mà thôi. Có lẽ mọi hạnh
phúc chỉ là một thế phẩm cho hạnh phúc. Vậy thì tôi đang ở trong một nhà
kho đầy hạnh phúc-thế phẩm: hạnh phúc cẩm thạch, hạnh phúc đá cát kết.
Hạnh phúc rắn: đá cara. Hạnh phúc giòn, vẩn mây: minh ngọc thạch. Hạnh
phúc của thép crôm cắt vào đá đi-o-rít. Đá đô-lo-mít: hạnh phúc xanh. Hạnh
phúc mềm: đá tufa. Hạnh phúc nhiều màu từ sông Lahn. Hạnh phúc xốp: đá
ba-dan. Hạnh phúc lạnh giá từ sông Eifel. Như một hỏa diệm sơn, hạnh
