phúc phun lên và rớt lả tả thành một lớp bụi và sạn bám giữa những kẽ răng
tôi.
Tôi tỏ ra khéo nhất trong việc khắc các dòng chữ. Về điểm này, tôi mau
chóng vượt Korneff và ông giao cho tôi toàn bộ công việc trang trí - lá ô-rô,
hoa hồng gẫy cho mộ trẻ con, những biểu tượng của đạo Thiên Chúa như
XP hay IHRI, lòng máng và hạt, trứng và mỏ neo, đường chỉ đơn và kép.
Oskar cung cấp bia mộ với mọi kiểu trang trí, giá nào cũng có. Và khi tôi
gò mình tám tiếng đồng hồ trên một tấm bia đi-o-rít đã mài bóng, hơi phả
vào làm nhòa mặt đá, để khắc lên đó những dòng chữ như: Nơi đây yên
nghỉ trong tay Chúa người chồng yêu dấu của tôi - xuống dòng - Cha, anh
và chú thân yêu của chúng tôi - xuống dòng - Joseph Esser - xuống dòng -
sinh ngày 3/4/1885, mất ngày 22/6/1946 - xuống dòng - Cái Chết là Cánh
cửa vào Sự sống - rồi đọc lại những dòng đó, tôi nhận ra một hạnh phúc-thế
phẩm, có nghĩa là tôi cảm thấy sung sướng khoan khoái. Để tỏ lòng cảm ơn
Joseph đã qua đời ở tuổi sáu mốt và cảm ơn những đám mây đi-o-rít nho
nhỏ màu xanh do mũi đục của tôi khuấy lên, tôi đăc biệt bỏ công vào những
chữ 0 trên mộ chí của Esser; Oskar rất thích chữ cái 0 và những chữ 0 của
tôi bao giờ cũng đều tăm tắp và liền một nét tuy có hơi quá to.
Cuối tháng 5, tôi bắt đầu làm thợ phụ việc cho một thợ đẽo đá; đầu tháng
10, Korneff có thêm hai cái nhọt mới ở gáy và đã đến lúc phải dựng cái bia
bằng đá t’ra-véc-tin dành cho Herbert Webknecht và Else Webknecht, họ
gốc là Freytag, ở nghĩa trang phía Nam. Trước đó, vì không tin ở sức lực
của tôi, Korneff không đem theo tôi đến nghĩa trang. Khi ông phải dựng
một bia mộ, ông thường mượn một thợ phụ của Julius Wobel (ông này thuê
những tám người giúp việc), một tay điếc đặc nhưng làm việc tốt. Đáp lại,
Korneff sẵn sàng giúp Wobel một tay trong những trường hợp đột xuất.
Năm lần bảy lượt, tôi xin tình nguyện phục vụ ngoài nghĩa trang mà không
được; nghĩa trang vẫn giữ nguyên sức hấp dẫn đối với tôi, mặc dầu dạo này
tôi không có điều gì cần phải quyết định. May sao, tháng mười là mùa cao
