Danzig có một người luôn quanh quẩn ở các nghĩa trang, nom y hệt người
này. Anh ta tên là Leo Schugger; trước khi lai vãng các nghĩa trang, tên anh
ta chỉ gọn ghẽ là Leo, một sinh viên của chủng viện."
Korneff, tay trái vẫn đặt trên đám nhọt, tay phải vặn lái cho xe vòng
quanh lò hoá thân hoàn vũ: "Rất có thể. Ta biết cả một lô bọn họ nom y như
nhau, khởi đầu học ở chủng viện rồi bây giờ sống ở các nghĩa trang dưới
những cái tên khác nhau. Thằng cha ở đây tên là Willem-Nhớt-Dãi."
Chúng tôi vượt qua Willem-Nhớt-Dãi. Anh ta giơ một cái găng trắng vẫy
chúng tôi và tôi cảm thấy thoải mái trong Nghĩa trang phía Nam này.
Tháng mười, những lối đi trong nghĩa trang, thế giới đang rụng răng,
rụng tóc - một cách khác để nói rằng lá vàng từ trên cây vẫn rơi hoài hoài.
Im lặng, những con chim sẻ, những người đi dạo, chiếc xe ba bánh của
chúng tôi xình xịch chạy về Khu Tám vẫn còn khá xa. Đây đó, mấy bà già
xách bình tưới và những đứa cháu nhỏ, nắng trên gra-nít đen Thuỵ Điển,
những bia tưởng niệm, những cột gẫy - tổn thất chiến tranh thật hay tượng
trưng - một thiên thần xanh xỉn sau một cây thủy tùng hay một cái gì giống
như cây thuỷ tùng. Người đàn bà đưa bàn tay cẩm thạch lên che mắt bị chói
bởi chính ánh cẩm thạch của chính mình. Chúa Kirixitô đi dép đá ban
phước cho hàng cây du và ở Khu Bốn, một Chúa Kirixitô khác ban phước
cho một cây dương, những phút mơ mơ màng màng kỳ thú giữa Khu Bốn
và Khu Năm: chẳng hạn như biển cả. Biển xô giạt vào bờ nhiều thứ, trong
đó có một xác người. Từ phía sòng bạc Zoppot, tiếng vĩ cầm và phút mở
đầu rụt rè của một cuộc bắn pháo hoa lấy tiền cứu trợ thương binh hỏng
mắt. Oskar, lên ba, cúi xuống vật trôi giạt, hy vọng đó là Maria hay có lẽ là
Gertrude, người mà tôi sẽ phải rủ đi chơi một hôm nào đó. Nhưng đó lại là
Lucy đẹp, Lucy trắng ngần, như tôi có thể nhận ra trong ánh sáng pháo hoa
lúc này đang dồn dập tới cao trào. Ngay cả nếu tôi không nhìn rõ mặt, tôi
vẫn có thể nhận ra cô ta bằng vào cái áo đan kiểu Bavaria mà bao giờ cô ta
cũng mặc khi đang định làm điều ác. Khi tôi cởi nó ra khỏi người cô, chất
