Hầm Hành - ở đây, ta thấy cái nét chân chính thiết yếu cho một hộp đêm
thành công - đúng là một tầng hầm thật, ẩm ướt và lạnh giá dưới chân, đó là
một thứ hình ống dài khoảng mười tám mét, rộng bốn mét, được sưởi ấm
bằng hai cái bếp lò chân chính. Tuy nhiên xét cho cùng, về một mặt nào đó,
Hầm Hành không phải là một cái hầm. Trần đã bị bóc đi để cho câu lạc bộ
thực sự bao gồm cả căn hộ cũ ở tầng trệt, cửa sổ duy nhất không phải đích
thực là một cửa sổ tầng hầm, mà là cửa sổ cũ của căn hộ tầng trệt. Nhưng vì
người ta có thể nhìn ra ngoài bằng cửa sổ ấy nếu không có những ô kính đít
chai mờ xỉn, vì có một đường hầm với một cầu thang rất dốc và rất độc đáo
nên người ta vẫn có lý khi gọi Hầm Hành là một tầng hầm “chân chính”,
cho dù nó không phải là một tầng hầm đích thực - vả lại tại sao nó lại phải
là thế?
Oskar quên không nói với quý vị rằng cái cầu thang dẫn đến đường hầm
không phải là một cầu thang đích thực mà tựa như một thứ thang lên ca-bin
tàu biển vì ở hai bên các bậc dốc rất nguy hiểm của nó, có hai cái dây phơi
quần áo hết sức độc đáo để vịn vào; cầu thang hơi lắc lư một chút nhằm tạo
cảm giác như đang viễn du trên đại dương và thêm lý do để đặt giá cao.
Hầm Hành được chiếu sáng bằng đèn đất giống như loại đèn axêtylen của
thợ mỏ, nó toả một mùi các-bua (lại thêm một lý do để tăng giá) và đưa
khách vào không khí một đường hầm mỏ, một mỏ bồ-tạt ở độ sâu chín trăm
mười mét dưới lòng đất chẳng hạn: những người thợ bạt vỉa mình trần cuốc
vào đá để khai một vỉa mới; người thợ gạt vun đá vụn lại, tời quay ro ro,
chất đầy các xe goòng; tít đằng sau, ở chỗ đường hầm ngoặt về phía khoang
Priedrichshall 2, một đốm sáng lay động: đó là viên đốc công trưỏng, y đến
với một tiếng chào Gluck auf! vui vẻ, tay vung vẩy một cái đèn đất giống
hệt những đèn đất treo trên các bức vách thô mộc không trang trí, quét vôi
trắng một cách cẩu thả của Hầm Hành, tạo nên một không khí độc đáo với
thứ ánh sáng và mùi khen khét đặc biệt của chúng, thêm lý do để đặt giá
cao.
