59/71
thu nạp và chuyển hoá thức ăn, Tỳ lại “chủ tứ chi và cơ nhục” nên chế độ ăn uống và
vận động hợp lý có liên quan mật thiết đến thịnh suy của Tỳ. Dù có dùng thuốc hay
không thì chế độ ăn uống và luyện tập thể lực luôn là yếu tố quyết định trong việc
phòng ngừa và điều trị viêm khớp. Chế độ ăn uống ngoài việc cung cấp đủ những nhóm
thức ăn thiết yếu và vi chất cần thiết còn phải biết nhận dạng và kiêng cử những thức ăn
sinh phong, có phong để loại bỏ các tác nhân có khả năng kích hoạt quá trình viêm
nhiễm.
Bài thuốc
Độc hoạt tang ký sinh. Độc hoạt tang ký sinh là một cỗ phương thông dụng để
chữa trị các chứng phong thấp, thấp khớp gây đau nhức, chân tay co duỗi khó khăn.
Phương thang bao gồm Sâm, Linh, Quế,Thảo để kiện Tỳ, ôn dương hoá thấp, gia tăng
trương lực cơ và tăng cường chính khí; Khung, Quy, Thục, Thược, Đỗ trọng, Ngưu tất
để dưỡng Can, Thận, khỏe mạnh gân cốt; thêm các vị thuốc có tác dụng khu phong,
thông kinh hoạt lạc như Độc hoạt, Tang ký sinh, Tế tân, Tần giao, Phòng phong. Bài
thuốc này thiên về sơ phong, tán tà, chữa phong thấp, thấp khớp ở vùng hạ tiêu như eo
lưng. đầu gối, khớp chân. Nếu đau nhức ở vùng cánh tay, bàn tay có thể gia thêm
Khương hoạt 8gr, Quế chi 4gr. Sau đây là nguyên thang của bài Độc hoạt ký sinh thang.
Nhân sâm 8gr
Thục địa 16gr Tang ký sinh 12gr
Phục linh 8gr
Bạch thược 12grTần giao 12gr
Cam thảo 6gr
Đỗ trọng 12gr Phòng phong 12gr
Xuyên khung 8grNgưu tất 8gr
Nhục quế 4gr
Đương quy 12gr Độc hoạt 12gr Tế tân 4gr
Đổ vào 3 chén nước sắc còn hơn nữa chén. Nước thứ hai đổ vào thêm 2 chén, sắc
còn hơn nữa chén. Trộn đều hai lần thuốc sắc được. Chia làm hai hoặc ba lần uống
trong một ngày. Uống trong lúc thuốc còn ấm. Mỗi đợt có thể uống từ 5 đến 7 thang.
Thương truật phòng kỷ thang. Trong một số trường hợp cấp diễn, phong thấp sinh
nhiệt, hóa hỏa gây sưng, nóng, đỏ, đau. Trường hợp này hỏa đang thịnh nên không dùng
Sâm. Quế. Phép chữa chủ yếu chỉ nhằm khu phong giải độc, hoạt huyết tiêu ứ. Có thể
dùng bài thuốc Thương truật phòng kỷ thang:
Thương truật 12gr Kim ngân hoa 24gr Ngưu tất 12gr
Phòng kỷ 12gr
Liên kiều 12gr
Tô mộc 8gr
Thông thảo 12gr
Ý dĩ 15gr
Cam thảo 6gr
Bồ công anh 30gr Địa long 12gr
Sắc uống giống như những thang trên.
Thuốc chườm bên ngoài
Trong những lúc thời tiết ẩm ướt, đau nhức gia tăng, người bệnh có thể dùng biện
pháp chườm nóng bên ngoài để sức nóng và sức thuốc thấm qua da tăng cường tác dụng
làm tan ứ huyết và giảm đau.
•
Dùng gừng tươi, lá ngủ trảo, lá ngải cứu tươi hoặc lá lốt rửa sạch, giả nát, có thể
thêm vào một chút rượu. Xào nóng, bỏ vào túi vải, chườm nóng bên ngoài chỗ
đau.
•
Dùng muối hột rang nóng bỏ vào túi vải, chườm nóng bên ngoài chỗ đau.
