mọi người hoan hô một cách sung sướng.
Người ta bắt đầu diễn kịch bên dưới cái nhà táng đang bốc lửa. Một thần
linh có cánh xuất hiện, kéo một nàng công chúa từ trong bông sen ra, dậy
phép quỷ thuật cho chàng hoàng tử đang tìm kiếm nàng và vân vân. Vở
kịch khiến tôi liên tưởng tới một vở kịch câm của trẻ con.
Tôi đang phân vân tự hỏi không biết khi nào thì tang lễ bắt đầu. Có điều
chắc là nếu nói điều gì thì tôi để lộ mất chân tướng của mình, vì thế tôi cứ
tiếp tục bắt chước các tu sĩ ngồi phía trước, chắp hai tay mà niệm và khe
khẽ lẩm bẩm trong miệng.
Đến lúc toàn thể cái nhà táng đã cháy hết, dân chúng múc tro than khỏi
lòng chiếc xe, và bỏ vào đó đủ thứ vật trang sức xinh đẹp. Sau đó, một
người đưa cho mỗi vị sư chúng tôi một cái gì giống đôi đũa dài.
"Rước các thày lại”, người ấy vừa nói vừa dẫn chúng tôi đi về phía
trước. Tôi đi theo các vị sư kia.
Khi tro than đã được múc hết đi rồi, tôi nhìn thấy những phần cháy dỡ
của một thứ hộp lớn, trong đó những cái xương của một xác người đã bị
hỏa thiêu đang nằm chìm sâu dưới những vật trang sức bằng vàng, bằng
bạc và các bông hoa thơm ngát. Chiếc xe tươi tắn thực ra là một giàn hỏa
thiêu. Sau một vài thúc đẩy, tôi góp một tay dùng que cặp nhấc những cái
xương ra.
Không xa chỗ ấy, vũ kịch pwè đang diễn thật hào hứng. Tất cả các nữ vũ
công đều vừa giơ tay lên, uốn éo thân hình vừa hát đi hát lại điệu nhạc đều
đều vui vui của một bài tình dao bi thiết. Nhạc từ những nhạc cụ gõ, nhạc
cụ gió và nhạc cụ dây hòa vào làn không khí chiều hôm và lan đi bất tận
qua thôn làng. Vũ điệu và đám tang hình như thích thú như nhau.
Sau này tôi mới biết người Miến Điện không sợ chết. Con người cần
phải chết, và sự chết là phương tiện vượt thoát những đam mê trần giới và
quay trở về với nguồn gốc của cuộc đời. Khi một người chết ở xứ Miến
Điện này dân chúng sẽ tụ tập xung quanh và kể cho người ấy biết tất cả
những việc làm tốt đẹp của người ấy ở trong quá khứ, tin tưởng rằng đức
Phật sẽ dẫn dắt người ấy tới một thế giới tốt đẹp hơn. Và vì thế, đám tang
đã thực sự trở thành một bữa tiệc chia tay vui vẻ.
