biết rõ sự thật. Thực ra, mới lúc trước đây, tôi đã bắt đầu nghi ngờ là chúng
ta lại có thể chấm dứt như thế này. Nhưng bây giờ thì chuyện ấy đã xảy ra;
tôi phải nhận rằng tôi đã hoàn toàn không biết phải đối phó ra sao.
“Tất cả những gì chúng ta có thể làm bây giờ ấy là chờ đợi xem tương
lai sẽ mang đến cái gì. May mắn đã không đến với chúng ta, và chẳng thể
chiến đấu để có may mắn nữa. Nếu không có đường thoát, thì điều cần thiết
phải làm ấy là nhận thức cho rõ chúng ta đang đứng ở vị trí nào, là chấp
nhận số phận và tận dụng số phận, ít nhất chúng ta phải có can đảm để làm
việc đó tới mức tối đa.
“Theo như chỗ tôi biết tình trạng của anh em chúng ta hiện đang tuyệt
vọng. Nó có vẻ khá đen tối đối với chúng ta. Những gì chúng ta còn ấy là
lòng tin vào tất cả chúng ta. Đó là điều duy nhất chúng ta có thể đặt tin
tưởng vào. Đó là tất cả những gì chúng ta có.
“Vì thế chúng ta hãy tiếp tục chia sẻ cùng nhau những buồn rầu, những
đau khổ. Chúng ta hãy giúp đỡ lẫn nhau. Cho đến bây giờ chúng ta đã cùng
nhau đương đầu với cái chết - chúng ta hãy đi theo con đường ấy, cùng
nhau chia sẻ một số phận. Chúng ta phải chuẩn bị sẵn sàng để đương đầu
với mọi khó khăn, vì lẽ những gì chúng ta biết ấy là chúng ta có thể chết bỏ
xác ở xứ Miến Điện này. Nếu thời gian ấy tới, hãy cố gắng đừng thất vọng.
Dù nó thế nào đi nữa anh em chúng ta cũng phải cố gắng sống cho qua lúc
này.
“Và nếu có bao giờ ngày ấy tới, khi chúng ta có thể trở về Nhật Bản,
chúng ta sẽ cùng nhau trở về - tất cả mọi người chúng ta - và sẽ cùng làm
việc để xây dựng lại đất nước. Đó là tất cả những gì tôi có thể nói với anh
em lúc này.”
Tinh thần chúng tôi không còn căng thẳng nữa. Chúng tôi ngồi đó, sững
sờ, kinh ngạc. Ai nấy đều nhìn xuống đất, tự nghĩ đại úy đã nói phải.
Tôi nhớ lại lúc rời Nhật Bản, chúng tôi mới phấn khởi và khích động
làm sao khi những tiếng hoan hô vang vang trong tai mình; tuy nhiên, dù
cho là thế, tất cả xứ sở hình như đã ở trong tình trạng ngột ngạt. Ai nấy đều
rỗng tuếch. Chúng ta giống như những thằng anh hùng rơm say rượu. Đó là
một kỷ niệm đau buồn, sống động và tôi thấy đỏ mặt vì xấu hổ.
