ủi. Nếu những nắm xương trắng ấy đã bị bỏ quên trong rừng hoang Miến
Điện, xa cách cả bạn bè lẫn người thân thuộc, thì có lẽ linh hồn họ sẽ u uất.
Như vậy thì những người đang sống như chúng tôi sẽ chẳng bao giờ có thể
tha thứ cho chính mình được. Chúng tôi lấy làm sung sướng là đã đóng góp
chút đỉnh vào đám tang.
Chúng tôi đã thoát chết. Là tù binh nhưng chưa bao giờ chúng tôi trải
qua những khủng khiếp mà những người này đã biết. Rồi đây, chúng tôi có
thể hồi hương và làm việc lại. Trong lúc đứng đó, đầu cúi xuống, chúng tôi
cảm thấy mủi lòng một cách thấm thía bởi những đau khổ của những người
đã chết.
Chúng tôi chấm dứt lời cầu nguyện thầm lặng và đang đi vòng quanh tòa
nhà thì bất chợt người lính già kêu lên: "Kìa! Cái đó ở đằng kia kìa!".
Trên bậc giá gỗ thấp nhất trong một xó tối ở chân một cái cột lớn, chúng
tôi nhìn thấy một cái hộp vuông. Hộp ấy được gói trong một miếng vải
trắng.
Nếu đây là một vãng sinh đường Nhật Bản thì ai nấy sẽ nghĩ hộp ấy
đựng hài cốt một người lính đã chết, Nhưng chẳng hiểu vì sao nó lại đựng
viên ngọc to tướng đỏ chót. Khi nhìn thấy, đại úy thốt kêu một tiếng ngạc
nhiên, rồi thở dài và đứng sững ra đó, hai tay duỗi đờ như thể đang ở trong
trạng thái sững sờ, kinh ngạc. Chúng tôi tự hỏi ông đang làm sao chăng.
Liền đó ông đứng, thẳng người trong thế nghiêm cứng ngắc rồi giơ tay
chào.
Sau đó, tính tình đại úy thật khó hiểu. Hôm ấy, người lính già nhăn nhó
khó khăn, ông hối hả bảo chúng tôi rời tòa nhà, làm như thể không để cho
chúng tôi mục kích cái cảnh buồn thảm như thế. Lúc ra về chúng tôi ngoái
lại nhìn cái hộp mộc mạc, đơn sơ ấy khiêm tốn nằm trơ trong xó ngôi chùa.
Thế rồi chúng tôi đi vào một khoảng trống trong khu rừng gần đó và
ngồi xuống. Đại úy vẫn có dáng vẻ kỳ lạ khó hiểu. Nét mặt ông sáng hẳn
lên và có lúc ông hình như sung sướng. Ông lại còn nói chuyện với chính
mình một cách vui vẻ. Chúng tôi nghe thấy ông nói: "Phải, ừ phải, dĩ nhiên
là thế!" Rồi ông cười, vỗ tay và ngước nhìn những đám mây trên trời.
