trước đây trở thành niềm hi vọng cho những người đàn bà chờ chồng. Tập
kết chỉ là tạm thời thôi vì hai năm sau sẽ có bầu cử, hiệp thương. Bộ đội đi
rồi bộ đội sẽ về. Xóm làng rớt vào cảnh hồi hộp đợi chờ.
Ngày quốc gia tiếp thu mà ai nấy đều lo sợ vì nhiễm tuyên truyền rồi
cũng lặng lẽ đến. Không thực dân đế quốc, không lê dương hảm hiếp, chẳng
máy bay cà nông, chẳng súng ngắn súng dài. Chỉ lá cờ vàng ba sọc đỏ lặng
lẽ bay trước sân ủy ban. Chừng như đã qua lâu lắm rồi cái ngày những
người cán bộ ưu tú của cách mạng bước khỏi bong tàu Ba Lan, lạ lẫm từng
bước chân dép lốp Bình Trị Thiên trên bến tàu ở Vinh hay Hải Phòng rồi
biến mất âm thầm trong lòng miền Bắc xã hội chủ nghĩa. Cũng ông hương
kiểm, ông tổng, ông lý trưởng trước hồi chín năm sống sót qua những đêm
đấu tố địa chủ việt gian, nay là thân hào nhân sĩ, là xã trưởng, ấp trưởng.
Cũng anh du kích hôm nào nay là nghĩa quân dân vệ, bận rộn vào ra không
mục đích qua khoảng sân trước ủy ban lầy lội những ngày mưa. Cụ Diệm
thì vẫn anh minh và lùn, duy chỉ cô em dâu thì ngày càng ngoa ngoắt hơn.
Nước sông Thu Bồn vẫn đêm ngày cuồn cuộn chảy qua bến Cà Tang. Cô
gái vẫn giúp mẹ chèo đò. Dáng dấp nàng vẫn thon gọn xuân xanh trong lúc
bụng chửa những người đàn bà có chồng tập kết ngày càng phểnh ra. Nàng
chẳng hề hé môi cho ai biết về những ngày hôn phối của mình. Cô gái
chẳng buồn nhớ và cũng chẳng tiếc rẽ chi sự vồ vập nửa vời hằng đêm của
người thanh niên. Chỉ còn lại sự trở lăn lạ lẫm giữa đêm, một mình với cơn
xúc động mồ côi rịn ràn vùng hạ lưu phong kín mép bờ. Còn lại nỗi phiền
bực bị mang tiếng có chồng đi tập kết, nhiều tối phải chiếu gối đến trụ sở ấp
mà ngủ trong tiếng muỗi vo ve, sàm sở ánh đèn pin của toán dân vệ và lời
ghen tương than thở của đám đàn bà bụng bầu vượt mặt.
Những đứa con được sinh ra, lớn lên âm thầm như bóng trong nỗi đợi
chờ, hi vọng một đoàn viên. Tình cảm gia đình, lòng thương yêu chồng con
của người đàn bà Việt Nam đã xốc họ đứng dậy, dắt díu đứa-con-hiệp-
thương nay đã biết chạy biết đi đòi tìm cha. Đúng như kế hoạch cách mạng
đã đề ra bốn năm năm về trước. Một số cán bộ nằm vùng lác đác lộ diện
hay tập kết lén lút trở về. Những nấm mộ chôn vũ khí được bới lên. Chiến
tranh lại tiếp diễn trên đất nước đã quá nhiều đau thương bom đạn.
