Màu vàng vương đế của vùng trời Đông Á đã bị sạm đen vì khói tàu chạy
bằng than đá đến từ trời Âu. Người quân tử thấm làu văn hóa nghìn xưa,
phong kín trong lẽ nghĩa nhân, tu thân tề gia trị quốc đã bị hà hiếp bởi giá
trị mới còn phôi thai mờ ảo trong hơi nước của cuộc cách mạng kỷ nghệ
phương Tây. Kẻ sĩ mà không bảo vệ được nhà, không giữ được nước nên
biết bao người đã tuẫn tiết cho tròn gánh trượng phu.
- Tòa nhà nầy trước đây có phải là Trung Tâm Văn Hoá Pháp không cô?
Sông Hương lắc đầu tỏ vẽ không biết.
- Bố tôi hay nhắc về chuyện sau lớp học ở Trung Tâm Văn Hóa Pháp vẫn
thường với bạn ra chơi đánh đu quanh mấy khẩu thần công để chờ lớp Anh
Văn ở Hội Việt Mỹ phía bên kia đường. Bố nói khoảng hai thế kỷ trước
Nguyễn Tri Phương lập đồn ngăn tàu Pháp mà thất bại nên sau đó đã tuẫn
tiết theo thành.
- Anh biết nhiều quá. Em lớn lên ở trong nước mà không rành mấy về
lịch sử nước nhà.
- Có lẽ ở đây chỉ chú trọng dạy cho học sinh về những phần lịch sử có
lợi cho chủ thuyết của họ. Lịch sử, sau khi bị bóp méo, chỉ là phương tiện
để biện minh cho cuộc đấu tranh giai cấp bạo động và vô luân. Lịch sử như
thế không còn là sự thật mà chỉ là lối lý luận hồ đồ.
Cô gái ngoái nhìn về phía sau, hỏi lãng sang chuyện khác.
- Em sẽ học tiếp với anh về chuyện ông Nguyễn Tri Phương trong dịp
khác. Bây giờ nói cho em biết về lịch trình làm việc tuần tới của anh đi.
- Tôi đang ở giai đoạn cuối của luận án khảo cứu về vấn đề người Hoa ở
Đông Nam Á. Tôi rất mừng được xa giãng đường thư viện vài tháng. Được
đi lại thăm viếng học hỏi qua sự gặp gỡ giao dịch giữa con người với nhau
là điều rất phấn khởi.
- Anh ở lại Việt Nam lâu không?
- Chỉ được một tháng thôi cô, hai tuần sau đó ở Tân Gia Ba. Ba vùng
khảo cứu chính ở Việt Nam là Hội An, Chợ Lớn Sài Gòn và vùng Bạc Liêu,
Hà Tiên.
Sông Hương nhìn người thanh niên nói như reo.
- Vậy là tiện lắm rồi! Ngày mai cuối tuần em về thăm nhà. Má em dạy ở
trường trung học. Má biết nhiều người Trung Hoa ở phố cổ Hội An lắm.
