chơi ô ăn quan là gì, chơi tam cúc, chơi cá ngựa, chơi đô-mi-nô là gì. Tôi
được bố mẹ tôi giáo dục đó là những thứ vô bỏ. Ô mai, táo dầm, kẹo bột,
cũng vô bổ. Phim hoạt hình, truyện tranh, vườn bách thú, cũng vô bổ. Sinh
nhật bạn, tết trung thu, liên hoan cuối năm học, cũng vô bổ. Tất cả những gì
không mang lại điểm mười, không mang lại những lời khen trong học bạ
đều bị bố mẹ tôi gắn cho tính từ bổ ngữ duy nhất là vô bổ. Mười năm học,
tôi không được phép quan hệ với các học sinh học lực trung bình, hạnh
kiểm trung bình, các học sinh lưu ban, các học sinh cá biệt. Chúng nó cũng
vô bổ. Thụy không lưu ban, không bị xếp vào loại cá biệt nhưng Thụy là
học sinh có vấn đề. Có vấn đề còn đáng sợ hơn lưu ban và cá biệt. Có vấn
đề không chỉ vô bổ mà còn có hại. Có vấn đề khép chặt mọi ngõ ngách của
tương lai. Có vấn đề tất nhiên không bao giờ được bố mẹ tôi chấp nhận. Bố
mẹ tôi không cho phép ngay cả một con muỗi làm hỏng tương lai. Tương
lai của tôi là của bố mẹ tôi. Điểm mười của tôi là của bố mẹ tôi. Lời khen
trong học bạ của tôi là của bố mẹ tôi. Giấy gọi đi học nước ngoài của tôi là
của bố mẹ tôi. Bố mẹ tôi không cần đi nhận phần thưởng, bố mẹ tôi chỉ cần
ngồi nhà chia nhau cảnh tôi nhận phần thưởng, thầy hiệu trưởng trịnh trọng
tuyên dương tôi trước toàn trường, toàn trường đứng lên vỗ tay chúc mừng
tôi, cô hiệu phó trao cho tôi một bó hoa, một hộp phấn viết bảng và hai
quyển vở Con Hươu, rồi bằng khen của sở, bằng khen của bộ, toàn trường
lại đứng lên vỗ tay chúc mừng lần nữa. Bố mẹ tôi không cần đi học ở Nga.
Bố mẹ tôi chỉ cần ngồi nhà nhấm nháp cảnh tôi học ở Nga, giảng đường
mênh mông, giáo sư com lê ca vát, cặp da đen, ô tô đen, thư viện bạt ngàn
sách, phòng thí nghiệm như những nhà máy thu nhỏ, sân bóng chuyền to
bằng sân vận động Hàng Đẫy, rồi bằng khen của trường, bằng khen của sứ
quán. Mẹ tôi ra chợ ai cũng hỏi thăm con bé ở Liên Xô thế nào. Bố tôi đến
cơ quan vài ngày lại có đồng nghiệp sà tới bắt tay tình hình Liên Xô ra sao.
Đi họp, đi công tác, liên hoan, đám cưới, giỗ, tết, bố mẹ tôi chưa kịp mở
miệng đã có người kể giúp con gái duy nhất đang học ở Liên Xô. Cũng như
sau này, người ta nhanh nhảu khoe hộ bố mẹ tôi con gái duy nhất đang làm
cao học ở Pháp. Tôi tưởng tượng bố mẹ tôi nuôi chó cảnh bán cho chợ chó
Lạng Sơn được hai nghìn đô la, mua hai vé Vietnam Airlines sang Paris