những ưu điểm về gia thế và tài sản có thể khiến cho người ta thổi sáo hay
hơn, nhưng ta thấy điều này không phải như vậy.
Hơn nữa, nếu ta áp dụng nguyên tắc này, thì mọi “điều tốt” đều có thể so
sánh được với nhau. Giả sử chiều cao [của con người] ở một mức nào đó,
được xem là trội hơn các đức tính khác, thì chiều cao, một cách tổng quát,
cũng phải được so sánh với tài sản hay gia thế. Như thế, nếu anh A có chiều
cao hơn anh B, dù B có đức hạnh hơn A, thì A phải được xem là trội hơn
B. Nhưng ta không thể so sánh như vậy giữa lượng với phẩm; cho nên, đó
là lý do tại sao trong chính trị cũng như trong nghệ thuật, ta không thể lấy
bất kỳ sự vượt trội nào để làm cơ sở cho việc nắm giữ quyền lực chính trị.
Nếu có kẻ chậm và người nhanh, thì cũng không vì thế mà kẻ nhanh có
nhiều [quyền lực], còn kẻ chậm có ít. Trong cuộc tranh tài thể thao thì sự
trổi vượt như vậy sẽ được tưởng thưởng, nhưng trong việc nắm giữ những
chức vụ trong chính quyền, thì chỉ có những ai có được những phẩm chất
tạo nên quốc gia mới được bổ nhiệm. Như vậy, các nhà quý tộc, những
người tự do, hay kẻ giàu có là những người có thể nắm giữ chức vụ trong
chính quyền; bởi vì quan chức phải là những người tự do và là người đóng
thuế [tức là những người có của cải], lý do là một nước không thể nào được
hình thành gồm toàn những người nghèo khổ hay nô lệ. Nhưng, nếu của cải
và tự do là những điều kiện cần cho sự hiện hữu của một nước, thì công lý
và lòng dũng cảm cũng là những điều kiện cần thiết. Hai điều kiện đầu cần
thiết cho sự hiện hữu của một nước, hai điều kiện sau tạo nên đời sống tốt
đẹp của đất nước.
