CHÍNH TRỊ LUẬN (THE POLITICS) - Trang 182

đến bạo lực và trở thành những kẻ phạm đại tội, còn loại thứ hai thì dễ trở
thành lưu manh và phạm các tội ác lặt vặt. Thêm vào đó, giai cấp trung lưu
thường ít có tham vọng trong cả hai lãnh vực quân sự và dân sự; những
tham vọng này đều có hại cho quốc gia. Ta lại thấy những kẻ mà có quá
nhiều những thứ như may mắn, sức khoẻ, tài sản, quan hệ, v.v... thì lại là
những người hoặc không sẵn lòng phục tòng quyền uy hoặc không biết
phục tòng như thế nào. Sự xấu xa này bắt đầu từ gia đình; vì khi còn là trẻ
con và được sống trong xa hoa, họ chưa bao giờ học, ngay cả trong lớp học,
thói quen vâng lời. Mặt khác, con nhà nghèo khổ, lại nằm ở cực đối nghịch,
và trở thành những kẻ hạ tiện [để người khác sai phái]. Thành thử ta có một
giai cấp không biết vâng lời, và chỉ có thể cai trị độc đoán, và một giai cấp
không biết cai trị là gì mà chỉ biết vâng lời và tuân phục như nô lệ. Cho
nên, kết quả là ta có một nước không phải của những người tự do mà là một
nước của chủ nhân và nô lệ, bên này thì khinh bỉ bên kia, còn bên kia thì đố
kỵ bên này. Và đây là một điều cực kỳ nguy hiểm cho tình thân hữu và
nghĩa đồng bào trong một nước, vì nghĩa đồng bào được tạo nên, trước hết
từ tình thân hữu. Nhưng khi mà người ta đã nảy lòng thù hận nhau, họ cũng
chẳng thèm đi chung một con đường nữa là hợp tác để xây dựng. Một quốc
gia nên được xây dựng và tạo thành bởi càng nhiều người dân bình đẳng và
tương đồng càng tốt. Và thành phần này đa số nằm trong giai cấp trung lưu.
Vì thế, một nước được thành lập bởi đa số công dân thuộc thành phần trung
lưu chắc chắn phải là một nước có chế độ chính trị tốt nhất bởi vì họ cũng
giống như những sợi chỉ dệt thành tấm vải quốc gia. Thành phần công dân
trung lưu là thành phần ổn định và chắc chắn nhất của một nước, vì họ
không, như những kẻ nghèo, thèm thuồng tài vật của hàng xóm, mà cũng
không ai thèm thuồng của cải thuộc vào loại thường thường bậc trung của
họ, vì người nghèo ham muốn tài vật của người giàu. Họ cũng chẳng thèm
âm mưu hại lẫn nhau, mà cũng chẳng có ai thèm âm mưu làm hại đến họ,
cho nên, họ sống một đời sống an toàn. Bởi vậy, thi sĩ khôn ngoan
Phocylides đã nói: “Ở đời quý nhất là trung vị, ta chỉ cầu mong được đắc
trung.”