nào? Và cuối cùng là cách thức bổ nhiệm như thế nào? Mỗi một yếu tố trên
lại có ba biến thể nữa: (A) tất cả công dân bổ nhiệm (bầu ra) quan chức,
hay (B) chỉ có một số công dân nào đó được bổ nhiệm mà thôi. Như vậy (1)
các quan chức được toàn thể bầu ra hay (2) chỉ có một số nào có đủ tiêu
chuẩn như tài sản, hay gia thế, hay tài năng, hay là một lý do đặc biệt nào
đó, như ở xứ Megara chỉ những ai đã từng bị lưu đày biệt xứ và đã cùng
nhau chống lại chế độ dân chủ mới có đủ tiêu chuẩn được bổ nhiệm. Cách
thức bổ nhiệm có thể bằng (a) lá phiếu (bầu cử) hay (b) bốc thăm. Biến thể
thứ ba (C) là sự kết hợp của (A) và (B): một số viên chức được một thành
phần dân chúng nào đó bầu ra, số viên chức khác lại do toàn thể bầu ra, và
(3) một số ứng viên xuất thân từ một giai cấp nào đó, số khác từ toàn thể
dân chúng, và (c) những người này được hoặc là bầu ra hoặc là do bốc
thăm.
Trong trường hợp (A 1 a) toàn thể quan chức do toàn thể dân bầu ra, hay (A
1 b) do bốc thăm, hay (A 2 a) tất cả quan chức được một số dân nào đó bầu
ra, hay (A 2 b) tất cả quan chức được một số dân nào đó chọn bằng bốc
thăm (thí dụ, được dân chúng từng vùng, từng bộ lạc bốc thăm chọn cho
đến khi toàn thể dân chúng chọn xong, hoặc là toàn thể dân chúng ai cũng
đều có đủ tiêu chuẩn được bầu cử hay bốc thăm). Hoặc là trường hợp (A 1
c, A 2 c), một số cơ quan được tổ chức theo kiểu này, số khác theo kiểu
khác. Chưa hết, nếu chỉ có một số nào được bổ nhiệm mà thôi, thì hoặc là
(B 1 a) quan chức được bổ nhiệm qua phiếu bầu, hay (B 1 b) qua bốc thăm,
hay (B 2 a) một số được bầu, hay (B 2 b) một số qua bốc thăm; hay là (B 1
c) do toàn thể bầu ra, một số cơ quan bằng bầu cử, một số khác qua bốc
thăm, và (B 2 c) do một thành phần dân chúng nào đó hoặc là bầu cử hoặc
là bốc thăm để chọn quan chức vào một số cơ quan nào đó. Như thế, ta có
12 phương thức khác nhau được kết hợp từ các trường hợp trên.
Trong những hệ thống này có hai hệ thống thường được áp dụng nhất, đó là
tất cả quan chức do toàn thể dân bổ nhiệm bằng (A 1 a) phiếu bầu hoặc
bằng (A 1 b) bốc thăm, hoặc bằng cả hai cách (A 1 c). Phương thức bổ
