Quyển VI. Phương thức thiết lập
chế độ dân chủ và quả đầu
CHƯƠNG 1
Chúng ta đã xem xét một số những mô hình khác nhau của quyền lực tối
cao trong một nước cùng với những cấu trúc những cơ quan luật pháp và
điều hành quốc gia, và những mô hình nào thích hợp với chế độ nào. Ta
cũng bàn qua về nguyên nhân gây nên sự sụp đổ hay sự duy trì những chế
độ khác nhau.
Chế độ dân chủ và các loại chế độ khác cũng có nhiều loại; cho nên, ta sẽ
bàn xem những phương thức tổ chức như thế nào thì có lợi và thích hợp với
loại nào, cùng với những điều chưa được bàn tới. Thêm vào đó, ta sẽ bàn về
những sự phối hợp của những phương thức này, vì những sự phối hợp như
vậy khiến cho những mô hình hiến pháp chồng chéo với nhau, như chế độ
quý tộc lại có đặc tính của quả đầu và chính quyền theo hiến pháp lại có
khuynh hướng dân chủ. Khi bàn về những sự phối hợp vẫn còn chưa được
bàn đến, tôi muốn nói đến những điều sau đây: khi cơ quan lập pháp và sự
bầu cử những viên chức chính quyền được quy định (bởi hiến pháp) theo
quả đầu, cơ quan tư pháp theo kiểu quý tộc, hay khi toà án và quốc hội theo
hình thức quả đầu và bầu cử quan chức theo kiểu quý tộc, hay bất kỳ kiểu
nào, nhưng không tạo được sự hài hoà trong cấu trúc của nhà nước.
Ta đã xem xét mô hình dân chủ nào hay mô hình quả đầu nào thì thích hợp
với nhà nước nào và dân chúng nào? Thêm vào đó, không những ta phải
xét xem cơ cấu chính trị nào thì thích hợp nhất với nhà nước nào, mà còn
phải xét xem những mô hình này được thành lập như thế nào?
