CHÍNH TRỊ LUẬN (THE POLITICS) - Trang 252

Trước hết, hãy bàn về chế độ dân chủ, và từ đó, ta sẽ thấy được một chế độ
tương phản với chế độ dân chủ mà ta thường gọi là chế độ quả đầu. Nhằm
đáp ứng mục đích của cuộc khảo sát này, ta cần phải xác định rõ ràng tất cả
những phần tử và đặc tính của chế độ dân chủ, vì những chính quyền dân
chủ khác nhau phát xuất từ sự phối hợp những đặc tính và phần tử này mà
thành. Có nhiều loại chính quyền dân chủ khác nhau, và sự khác nhau do
hai nguyên nhân gây ra. Nguyên nhân thứ nhất đã được bàn tới rồi; đó là sự
khác biệt về dân số. Vì nhân dân gồm nhiều phần tử khác nhau như nông
dân, thợ thuyền, hay lao động, và nếu phần tử thứ nhất và thứ hai kết hợp
với nhau, hay cả ba phần tử kết hợp lại, thì không những sẽ tạo nên một chế
độ có thể tốt hơn hoặc xấu hơn, nhưng bản chất của chế độ cũng sẽ bị thay
đổi theo. Nguyên nhân thứ hai sẽ được bàn tới sau đây: những đặc tính và
thuộc tính của dân chủ, khi được kết hợp lại, sẽ tạo thành những mô hình
chính trị khác nhau. Một chế độ dân chủ có thể sẽ có ít đặc tính dân chủ,
một chế độ khác có thể có nhiều hơn, và một chế độ khác nữa có thể có tất
cả những đặc tính dân chủ. Dù để xây dựng một mô hình dân chủ mới hay
để sửa đổi một mô hình có sẵn, đó là một lợi điểm khi ta hiểu được những
sự khác nhau này. Những nhà lập quốc đã cố kết hợp tất cả mọi phần tử
trong xã hội, dựa trên ý niệm của vài loại hiến pháp; nhưng đó chính là
những sai lầm mà tôi đã nêu ra khi bàn về sự duy trì và sụp đổ của nhà
nước. Trong chương này, ta sẽ đưa ra những nguyên tắc, đặc tính và cứu
cánh của mỗi loại chính quyền dân chủ.