Chương 8
Cũng giống như trong hợp chất thiên nhiên, những điều kiện của một hợp
chất không nhất thiết phải là những phần tử hữu cơ của nó. Cho nên, trong
một nước hay trong bất cứ một sự kết hợp nào tạo nên một thể thống nhất,
không phải điều kiện cần thiết nào cũng là một bộ phận hữu cơ. Thành viên
của một nhóm người nhất thiết phải có một điều nào đó giống nhau và
chung nhất cho toàn thể mà điều đó họ có thể chia đều cho nhau hoặc là
không đều nhau, thí dụ như thực phẩm, đất đai hay bất kỳ thứ nào khác.
Nhưng khi có hai vật mà một là phương tiện, còn một là mục đích, thì hai
vật này chẳng có gì chia sẻ chung với nhau hết, ngoại trừ một đằng là tiếp
nhận những gì mà vật kia cung cấp. Thí dụ cho dễ hiểu, giữa người thợ và
những dụng cụ của anh ta, có một mối quan hệ nhất định cần cho công
việc; giữa căn nhà và người xây nhà, chẳng có mối tương quan nào hết,
nhưng tay nghề của người thợ lại là điều cần thiết cho việc xây dựng căn
nhà. Cũng như thế, nhà nước cần có tài sản, nhưng tài sản, dù gồm có cả
những con người sinh sống trong đó, không phải là một bộ phận của nhà
nước; bởi vì nhà nước không phải chỉ là một cộng đồng gồm những con
người sống trong đó mà thôi, mà còn là một cộng đồng bình đẳng, nhắm
đến một đời sống tốt đẹp nhất có thể được.
Vì hạnh phúc là điều tốt đẹp cao nhất, bởi vì đó là đức hạnh đã được thể
hiện và hoàn chỉnh qua tu tập mà chỉ có một số người đạt được, còn những
người khác thì chỉ có rất ít ỏi hay không có chút nào hết, ta thấy những
phẩm chất khác nhau của con người rõ ràng là lý do tại sao lại có nhiều loại
quốc gia khác nhau cùng với nhiều mô hình chính quyền khác nhau - những
người khác nhau tìm kiếm hạnh phúc theo những cách khác nhau và bằng
những phương tiện khác nhau. Ta phải xét xem, đối với sự hiện hữu của
một nước, những điều nào là không thể thiếu được, tức là gồm có những bộ
