trung tâm, để mỗi công dân được có hai phần đất; họ có thể có đất đai ở cả
hai chỗ. Chia đất như vậy thì công bằng và có khuynh hướng tạo ra sự nhất
trí giữa người dân với nhau trong những cuộc chiến
tranh biên giới. Nếu không, sẽ có một số người, ở gần biên giới, luôn luôn
sẵn sàng có những cuộc xung đột với lân bang; còn một sốkhác, ở xa biên
giới, lại quá cẩn trọng trong những cuộc chiến như vậy, bởi e rằng sẽ bị mất
danh dự [vì mang tiếng là hiếu chiến]. Do đó, đã có luật lệ tại vài nơi cấm
không cho những công dân sống gần biên giới được tham dự vào việc bàn
thảo về chiến tranh với lân bang, vì sợ rằng quyền lợi cá nhân sẽ làm cho sự
phán đoán của họ bị lệch lạc.
Vì những lý do trên, đất đai nên được phân chia như đã trình bày. Cách tốt
đẹp nhất là dùng làm nông dân những người khác chủng tộc, không có ý
chí và đã bị bắt làm nô lệ; vì không có ý chí, những tên nô lệ này thích hợp
cho việc đồng áng và không tạo phản. Cách thứ hai là dùng người ngoại
quốc như những người rợ Perioeci, hay những sắc dân có phẩm chất thấp
kém hơn; một số dân này có thể được dùng làm nô lệ cho cá nhân công dân
và dùng vào việc canh tác tư điền của họ; số nô lệ còn lại là tài sản của
quốc gia và dùng vào việc canh tác công điền. Dưới đây, ta sẽ xét xem cách
thức đúng đắn để đối xử với nô lệ như thế nào, và việc sử dụng tự do làm
phần thưởng cho sức lao động của nô lệ mang lại lợi ích ra sao.
