CHÍNH TRỊ LUẬN (THE POLITICS) - Trang 68

tục và luật pháp tốt cải thiện, sẽ tốt hơn nhiều, và có được sự thuận lợi của
cả hai hệ thống. Tài sản, hiểu theo một nghĩa, là của chung [của quốc gia],
nhưng theo thông lệ, là của riêng tư nhân. Vì vậy, khi mọi người đều có
quyền lợi riêng, thì người ta sẽ chẳng phàn nàn kẻ khác, và mọi người đều
làm ăn tấn tới vì ai cũng lo cho quyền lợi của họ.

Và bởi vì lòng tốt [chứ không phải vì luật pháp bắt buộc], người ta cho tha
nhân được sử dụng tài sản của họ, như tục ngữ có câu: “bạn bè chia sẻ với
nhau mọi điều.” Nguyên tắc này nay vẫn còn được áp dụng tại nhiều nước
cho thấy điều này không phải là điều không thể thực hiện được. Tại những
nước được cai trị tốt, ta cũng thấy có cách đối đãi như vậy giữa những
người dân với nhau, và còn có thể được phát triển thêm lên. Ở những nước
này, mỗi người đều có tài sản riêng, nhưng họ để dành ra một phần cho bạn
bè sử dụng, và một phần khác cho mọi người cùng sử dụng. Thí dụ như
người dân Sparta được dùng nô lệ, lừa, ngựa của người khác như của riêng
mình, và nếu trên đường du hành mà có thiếu hụt vật gì thì cứ tự nhiên sử
dụng sản vật của người khác trên con đường đó. Hiển nhiên ta thấy rằng tài
sản nên là của riêng, nhưng được sử dụng chung, và nhiệm vụ của nhà lập
pháp là tạo ra lòng từ thiện trong mỗi công dân để họ sẵn lòng chia sẻ tài
sản với người khác.

Thêm nữa, người ta sẽ cảm thấy vui sướng hơn khi làm chủ một vật gì đó,
vì tự yêu mình là bản chất tự nhiên của con người, mặc dù lòng ích kỷ cần
phải được kềm chế vì đó không còn là tự yêu mình nữa mà là quá sức tự
yêu mình, như ta vẫn thường coi khinh kẻ bần tiện yêu tiền (không phải ta
khinh rẻ sự yêu tiền, mà ta khinh kẻ coi đồng tiền quá lớn). Hơn nữa, khi ta
làm điều gì tốt hoặc phục vụ cho bạn bè của ta, khách khứa của ta, hay cho
đồng loại, ta cảm thấy vui sướng, nhưng ta chỉ có thể làm được như vậy
nếu ta có tài sản riêng mà thôi. Tuy nhiên, những điều vui sướng vừa kể
[xuất phát từ sự thoả mãn bản năng tự nhiên là tự yêu mình, và bản năng tự
nhiên giúp đỡ người khác] sẽ bị triệt tiêu trong một nước mà mọi thứ đều là
của chung (cộng sản), hai đức tính khác cũng bị triệt tiêu theo trong một

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.