Nói ra thì thật không tiện, nhưng tội vạ đâu tôi xin chịu: những lời của bà
Maria Petrovna khiến tôi phải đề cao cảnh giác đối với bà ấy. “Mọi chuyện
tôi làm… là cho chính bản thân mình” nghĩa là sao? Tôi nghĩ bụng, phải
chăng bà ấy muốn cuỗm món đồ gì đó trong nhà này? Trong lúc dọn dẹp,
lau chùi, bà ấy thường sờ mó, ngửi các đồ vật trong nhà. Hồi ở trường, các
thầy cô huấn luyện viên thường cảnh báo rằng người mù rất hay bị mất cắp.
Một số người sáng mắt cứ làm ra vẻ nhiệt tình giúp đỡ, nhưng thực chất chỉ
chực có cơ hội là thó thứ này thứ kia, đặc biệt là tư trang, tiền bạc. Có khi
họ tháo cả những bức tranh quý treo trên tường, hoặc nhét vào giỏ của mình
những quyển sách hiếm. Có thể họ nghĩ rằng người mù thì cần gì đến tranh
và sách. Vì vậy, chúng tôi, dù chỉ là chó dẫn đường, vẫn phải luôn để mắt
đến những kẻ khả nghi.
Nhưng dần dần, về sau, tôi hiểu ra rằng bà Maria Petrovna không phải
thuộc hạng người có thể lợi dụng cơ hội để gây hại cho những người bất
hạnh. Qua một chương trình phát trên tivi, tôi được biết rằng trên đời này có
rất nhiều người luôn sẵn sàng giúp đỡ người tàn tật trên tinh thần phi vụ lợi.
Họ làm điều đó không phải vì tiền bạc, cũng không phải vì thương hại
người tàn tật, lại càng không phải vì chính bản thân mình, mà chính là họ
đang giúp Chúa. Đúng vậy, như người ta thường nói: muốn giúp đỡ Chúa,
hãy giúp đỡ những kẻ bất hạnh, ốm đau, tàn tật quanh mình. Vâng, trên đời
luôn có những người như thế. Nếu được dạy nói tiếng người hồi ở trường,
thế nào tôi cũng đến đứng trước mặt bà Maria Petrovna mà phát biểu từ số
10: “Xin lỗi”. Hãy tha lỗi cho con, hỡi mẹ già quý mến. Tha lỗi, vì con đã
nghĩ sai về mẹ.
Cho đến trước khi cụ Ivan Savelievich qua đời, bà Maria Petrovna vẫn đến
nhà chúng tôi. Vào những ngày lễ hay sinh nhật, họ cùng nhau uống một
hai ly nhỏ. Sau đó họ ngồi với nhau, tay trong tay hát suốt buổi tối. Bà
Maria Petrovna hát toàn những bài mượt mà, tình cảm, nghe cứ mê lịm đi,
chứ không phải những bản hùng ca kiểu như bài ca ngợi lính xe tăng. Tôi
đặc biệt thích ca từ sau đây trong một bài hát nào đó “Bà lão của tôi, bà còn