mới thấy cổng thứ ba. Rồi phải qua cổng thứ ba thì mới thấy Uyulala.
Trước đó chẳng thấy gì hết thảy, đơn giản vì không có, hiểu không?
Atréju gật nhưng im lặng để khỏi làm ông lùn bực mình lần nữa.
- Cổng đầu tiên, Cổng Vấn nạn lớn, thì cháu đã nhìn thấy qua ống nhòm
rồi. Cả đôi nhân sư nữa. Cổng này luôn luôn mở, dĩ nhiên, vì nó không có
cánh cổng. Ấy thế mà không ai qua nổi, trừ khi..., đến đây Engywuck giơ
một ngón tay trỏ nhỏ xíu lên trời,... trừ khi đôi nhân sư nhắm mắt. Cháu
biết tại sao không? Con nhân sư nhìn hoàn toàn khác hẳn những sinh vật
khác. Chúng ta nhìn thấy ngoại vật. Nhưng con nhân sư không thấy gì hết,
trong một nghĩa nào đấy nó mù. Ngược lại mắt nó chiếu ra thứ khác. Cái
mà mắt nó chiếu ra đó là gì? Là mọi vấn nạn trên đời. Chính vì thế mà đôi
nhân sư liên tục nhìn nhau, vì chỉ con nhân sư này mới chịu nổi cái nhìn
của con nhân sư kia. Cháu thử tưởng tượng xem điều gì sẽ xảy ra ột kẻ liều
lĩnh chạy vào tầm mắt của đôi nhân sư? Y sẽ cứng đờ cả người như hóa đá
ngay tại chỗ và chỉ cử động lại được sau khi đã giải hết mọi vấn nạn trên
đời này. Khi nào cháu tới đó sẽ thấy vết tích của những gã đáng thương kia.
- Nhưng ông chẳng nói rằng thỉnh thoảng đôi nhân sư kia nhắm mắt là
gì? Atréju ngắt lời. Đôi khi chúng cũng phải ngủ chứ nhỉ?
- Ngủ à? Engywuck cười rung cả người. Trời đất ơi, nhân sư mà ngủ.
Không, thật sự không. Cháu đúng là ngây thơ. Nhưng câu hỏi của cháu
không hoàn toàn sai. Đấy chính là điểm mấu chốt mà ta nghiên cứu. Ở một
số người đôi nhân sư nhắm mắt để họ qua. Câu hỏi đến nay chưa ai giải đáp
được là: tại sao chúng để người này qua mà người khác lại không? Vì rõ
ràng không phải chúng chỉ cho bậc hiền nhân, kẻ dũng cảm, người lương
thiện qua còn kẻ ngu đần, phường hèn nhát, quân gian ác thì không. Ngược
lại! Chính mắt ta đã quan sát, nhiều lần nhé, thấy chúng ột tay ngu ngốc dở
hơi hoặc một gã lưu manh đểu cáng qua, trong khi những người đàng
hoàng rất mực, biết điều rất mực thường phải chờ uổng công cả tháng, cuối
