Tiếng chó sủa eo óc từ ven thành ra, dồn dập, nối tiếp không
dứt. Một đám cướp đương bật hồng? Một con ngựa trạm chạy
“thượng tốc” qua làng? Đêm nay quân ông đề nào, ông lãnh nào
vào hạ thành? Cướp súng? Không đêm nào ngớt những lo âu cho mọi
người. Mỗi khi có được một lúc im lặng ngắt quãng thì cái ghê rợn lại
càng tăng lên.
Trong gió, những cẳng sen khô cọ vào tàn lá, tiếng ngơ ngẩn, xào
xạo, thơm gây lên tận cửa đền.
Hạ đứng nhìn sang cuối phường Hồ. Ba năm nay mới lại được
bước chân trông ra hồ Tây bát ngát trước mặt. Hạ choáng váng, đứng
tựa vào cột trụ. Tiếng chày giã dó bên kia đều đặn, tíu tít, vẫn thế.
Lòng bỗng xốn xang như năm nào nghe tiếng hát vỡ nước rộn ràng
của đám chèo phương Bắc. Bao nhiêu khát khao, đêm hát chờ đợi đã
vào giáo đầu. Hạ lặng yên, hồi hộp nghe những tiếng chày giã dó.
Hạ thấy mình vẫn như xưa. Không nghĩ mình đã phải bao năm
đày đọa. Niềm tin gặp nhau đã nung nấu tiêu tan mọi nỗi đau khổ.
Hạ nghẹn ngào. Bây giờ Hạ nhìn trong làn sương ánh trăng đầu
phường Hồ rõ cả dãy lều cối giã dó ẩn trong bóng trúc.
Cái lều cối che ba tàu lá cọ. Trên cối đá, chiếc chày gỗ nghiến
buộc vào néo tre, vắt ngang đầu người giã dó. Hạ lại như nhìn thấy
cái lều cối của Chư vẫn ở ngoài cùng. Chư đương trần lưng,
nghiêng vai lấy đà, tay bắt chặt cái chày đã hõm nhẵn. Nhấc lên,
buông xuống, tảng đá nặng dồn theo. Tum! Tum! Trên những sợi
dó đương tơi, tiếng chày tan, trong óng, xa mãi.
Cái mồi rơm cầm trong tay đã bắt cháy khét lẹt. Hạ đứng
thẳng, vung mồi lửa, vòng lửa rực lên, quay tròn, quay tròn. Đấy là
