Bao nhiêu bễ rèn, ống thổi, đe búa, sắt vụn đều bị gom lại
thành đống bỏ ra xe lừa, xe la kéo đi hết. Mỗi nhân đinh ai hai
mươi tuổi trở lên, năm mươi tuổi trở xuống đều bị xích tay giải đi.
Thình lình quá, chẳng hiểu vì tội tình gì. Sau mới biết cả làng thành
mồ côi về tội làm bom và tiêu giấy bạc giả.
Cái sự ông Ỏn phải đi đày biệt xứ là như vậy. Đến năm bước
chân trở về làng thì ông lão đã xấp xỉ bảy mươi. Vợ ông Ỏn đã đi
lấy một ông thợ đấu ngoài bãi Phùng. Hôm đi chợ, gặp người làng
kể lão Ỏn đi tù Tây đã xổng về, bà lão nhặt nhạnh cái áo và cái bị,
lẳng lặng khoác đi. Ông thợ đấu chẳng hỏi đi đâu. Nhà này vẫn
thế, chẳng mặt lành, mặt giận, chẳng lời cất lời trước, thế là mặc
kệ.
Bà lão trở về Lệnh. Bà lão lấy trong tay nải ra một chai rượu và
cành cau được sáu quả. Bà lão đặt chai rượu, cành cau xuống, rồi
kéo nếp váy, ngồi xếp tè he, vái ông Ỏn bốn cái.
Ông Ỏn nhấc bà lão đứng dậy, rồi hôn đánh chụt một cái vào
má. Cả lũ người đang ngồi hóng chuyện cười ré lên. Bọn con gái thì
giạt ra kêu: “Ối, ối, phải gió, phải gió.” Nhưng rồi lại mon men
vào xem thế nào.
Ông lão Ỏn nói: Bà về với tôi đấy à? Bôồng, bên ấy người ta
hôn nhau lúc cưới cheo là cái sự thường. Tôi đem về cho bà nuôi
cái thằng cu bồ hóng này.
Bà nhấc dải yếm, chùi nước mắt, nghĩ tủi thân người đàn bà
hiếm hoi điếc đẻ. Mấy hôm sau, bà ra cầu ao giặt có người hỏi
đùa:
- Ông ấy khuân về được mấy hòm tiền?
