lại? Chuông nguyện hồn ai là gần như thế. Ông già và biển cả lấy từ một
truyện kể triết lý rút ra từ dòng đó. Jerome Charyn, trong một cuốn sách
của một bộ sưu tập Những phát hiện dành cho nhà văn, đã không nói khác:
“Ông không có được cái cảm quan sâu sắc về cấu trúc so với Faulkner. Sự
thông thái của ông chỉ nằm bên trong sự chặt chẽ cô đọng của truyện ngắn
mà không phải trong sự hỗn độn của một thiên tiểu thuyết”. Sự thực đấy là
một nhà văn ưa sự ngắn gọn, tiết kiệm ngôn từ đến mức tối đa, chỉ đưa ra
những chi tiết và đôi khi gây ra một cảm giác bất ngờ về thiên nhiên (ông
từng nói: “Viết về đồng quê theo cách mà Cézanne đã vẽ trong những bức
tranh của ông”). Chính là cái chất Hemingway đó mà người ta muốn tôn
vinh, và ngày nay còn đọc đi đọc lại với sự thán phục sững sờ.
Khi nói đến Hemingway, người ta liên tưởng đến Scott Fitzgerald (người
mà ông đã vẽ ra một bức chân dung chính xác nhất trong Paris là một hội
hè). Lý do càng mạnh hơn khi nói đến những truyện ngắn của họ. Thiên
tiểu thuyết đầu tiên Mặt trái của Thiên đường làm cho Fitzgerald nổi tiếng
sau một đêm vào năm 1920. Nhưng chính những truyện ngắn ông viết ra
dài dài sau đó và bán cho các tạp chí Mỹ với giá vàng là cái mà ông kiếm
sống. Hemingway khởi đầu với những tập truyện ngắn, đặc biệt là cuốn Về
thời buổi này năm 1924. Nhưng chính thiên tiểu thuyết đầu tiên Mặt trời
vẫn mọc năm 1926 và những cuốn tiếp đó mang lại vinh quang và phương
tiện sống cho ông. Những truyện ngắn của Fitzgerald giống như những
thiên tiểu thuyết nhỏ có hàng đống nhân vật và một kết thúc thật tuyệt vời.
Ông không ngần ngại chiều theo thị hiếu độc giả và những tạp chí đặt hàng
ông. Những tiểu thuyết của Hemingway, như người ta nói, nhiều khi là
những truyện ngắn kéo dài, nhưng trong những truyện ngắn gọn trong đó
hành động được giản lược thành đồ thức, ông không hề nhân nhượng một
chút nào. Ở đấy sự toàn vẹn nghệ thuật của ông đạt tới đỉnh cao. Ông từng
nói: “Tôi thử sức mình trong nghề văn bằng những sự việc đơn giản nhất,
cái đơn giản hơn hết và cái cơ bản nhất là cái chết tàn khốc”. Những cái
đơn giản nhất ư? Còn hơn thế. Người đọc bối rối từ truyện này đến truyện
khác vì lao động của nhà văn, sự sáng tạo của ông, cái cảm quan về việc
