nhóm cánh hữu mà chính phủ không muốn đụng chạm đến, nhưng trên hết
là đứng trước sức ỳ của bộ máy quyền lực quan liêu.
“Khôi phục hay không, vấn đề không tự đặt ra. Nó đã trở thành hiện thực”.
Goengoer Dilmen, tác giả nhiều tác phẩm sân khấu và là kẻ ngưỡng mộ
nhiệt thành nhà thơ đã tuyên bố vậy. “Nazim đã có mặt trong chúng ta, chỉ
còn thiếu một vài thủ tục pháp lý thôi”.
Những bài thơ của ông, bị cấm bao nhiêu năm, khi ông còn sinh thời và
trong những thời kỳ của chính quyền quân sự, đã không ngừng phổ biến
khắp đất nước, người ta rỉ tai đọc cho nhau nghe hay đọc trước công chúng
bởi những trí thức dũng cảm. Từ những năm 60, những tập sách của ông lại
tái hiện trong những thư viện Thổ và từ năm 1978, Zulfu Livaneli đã xuất
bản album ca khúc đầu tiên lấy cảm hứng từ những bài thơ của Nazim và
đã hát chúng trên đài truyền hình nhà nước. Sau vụ đảo chính năm 1980
Livaneli bị cấm. Ông nói: “Nhưng những bài hát lại còn thành công hơn
trong vòng bí mật”.
Bây giờ các nhà hát quốc gia đã dựng nhiều vở kịch của Nazim Hikmet và
đài truyền hình chính thức đã làm một bộ phim từ một trong các tác phẩm
đó. Thực tế Nazim Hikmet nổi tiếng ở Thổ đến nỗi một số người đã nói
rằng ông có thể “phục vụ cho mọi khẩu vị”. Cả nhóm nhạc
Rap Vitamine cũng nhắc đến ông trong những album vừa rồi của họ.
“Lưu đày là một nghề nhọc nhằn, hết sức nhọc nhằn”
Để hoàn tất việc khôi phục lại ông trên tổ quốc mình, chỉ còn phải chờ con
dấu chính thức nữa mà thôi. Điều này sẽ cho phép các tác phẩm của ông –
vốn đã được các giáo sư tại các trường đại học dịch sẵn – chính thức được
đưa vào giáo trình của nhà trường. Không ai còn nghi ngờ việc chính phủ
Thổ sẽ không thừa nhận và hoan nghênh Nazim Hikmet với tài năng ông:
Một trong những nghệ sĩ vĩ đại nhất mà nước này đã sản sinh ra. Nhưng
chẳng ai lại liều lĩnh dự đoán trước cái ngày sẽ đến đó, bởi vì những thí dụ
