của văn đàn thế giới từ Shakespeare, Tolstoi cho tới Proust, Faulkner và tôi
ngưỡng mộ Thomas Mann.
* Trong số các tác phẩm của ông, cuốn nào được ông đánh giá là thành
công nhất?
– Một câu hỏi quả khó trả lời, song ở đây có lẽ tôi muốn nhắc đến cuốn Lũ
trẻ khu phố tôi, một cuốn sách bị cấm ở Ai Cập gần 30 năm do có những
chương đoạn bị cho là mang tính tố cáo tôn giáo và vừa mới đây mới được
tái bản. Hoặc là cuốn Một ngàn một đêm lẻ và trước hết là tiểu thuyết El
Harafish. Trong cuốn này, nhóm người sinh trưởng ở những ngõ nhỏ Cairô,
những người phải nhỏ đổ mồ hôi sôi nước mắt để kiếm miếng ăn hàng
ngày. Xin nói thêm, nhóm bạn bè của tôi gồm nhiều nhà văn, họa sĩ biếm
họa, nhạc sĩ và trí thức cũng lấy tên nhóm là “Harafish”. Chúng tôi hàng
tuần đều gặp nhau ở một quán cà phê của Cairô.
– Mãi đến năm 1821 nghề in mới được truyền bá vào Ai Cập; tiểu thuyết
đầu tiên của Ai Cập - cuốn Sainab của Husein Haikal được xuất bản vào
năm 1913. Dường như văn học Ả Rập đang có nhu cầu phát triển mạnh mẽ
để nhanh chóng đạt một bề dày như các nền văn học nổi tiếng khác. Phải
chăng giờ đây cùng với việc ông được trao giải thưởng Nobel một thời kỳ
tài năng nở rộ sẽ được mở ra?
– Tôi tin chắc như vậy. Ở đây tôi không chỉ nghĩ đến tôi, mà nghĩ tới cả
những người bạn đồng nghiệp Ai Cập khác, đến nền văn học Ả Rập nói
chung.
* Tại thế giới Ả Rập, ông lừng danh không chỉ trong văn học, mà cả trên
lĩnh vực điện ảnh (ngoài 40 tiểu thuyết và tập truyện, Mahfouz còn là tác
giả của 30 kịch bản phim - N.D). Đối với ông, phương tiện truyền thông
nào quan trọng hơn, phim hay những trang sách văn học?
