NHÀ “CUỒNG CHỮ” MALLARMÉ
Tất cả bắt đầu trong vòng bí mật, giống như một giáo phái. Họ chuyền tay
nhau những khúc sonate của ông, Thần điền dã, và những bài thơ của ông
tản đi khắp nơi giống như những kẻ được thụ phép trao đổi cho nhau bùa
chú.
Trong số những tác phẩm tầm tầm mọc như cây trường xuân quanh cột trụ
Mallarmé
“sự tối tăm” của thơ ông không phải là cái ít dai dẳng nhất.
Người ta cũng nói như vậy về phim của Godard. Điều lạ là người ta có thể
hiểu hết về một bộ phim của Claude Zidi, mà ở đấy thực ra họ chả hiểu gì
cả. Tuy thế quả như ông nói rằng “ý tưởng tạo ra âm nhạc” - chính trong sự
biến hình mang đậm thuật giả kim và bí truyền này chứa đựng toàn bộ sức
mạnh của thơ ông - làm rung lên trong người ta những thớ thịt ít khi được
đụng chạm tới.
Ngoài điều đó, tại sao thơ của Mallarmé lại “tối tăm”? Bởi vì sự so sánh đã
nhường bước cho hoán dụ chăng? Vì, nói tóm lại, khuôn mặt tự nhòa đi sau
hình tượng chăng? Phần nào là vậy. Nhưng Baudelaire cũng mang chất
hoán dụ, nhưng lại rõ ràng. Còn Mallarmé sở dĩ khó hiểu xem ra vì ông viết
theo độ nhìn chếch, mãi về sau mới giải thích cái nói ra từ ban đầu, và ngụy
trang dưới mặt giấy như những sợi chỉ của bức thêu những tương quan
lôgích và liên tục.
