“Thưa bà, sau này cháu sẽ phải ân hận mãi. Cháu không muốn làm
nhân chứng, cũng không muốn Vasilievna làm tòng phạm. Xin bà tha cho,
bà Antonida Vasilievna. Cháu xin trả lại bà năm mươi đồng vàng. Chào
bà!” Tôi đặt cái gói có năm mươi đồng tiền vàng lên chiếc bàn con cạnh
ghế của bà, tôi cúi chào và bước đi.
“Tệ thật!” Bà nói sau lưng tôi. “Không được đi. Mà thôi, một mình tôi
cũng tìm được đường! Potapych, đi với tôi! Nào, nâng ghế lên, đi thôi!”
Tôi tìm không thấy ngài Astley, đành quay về. Đến một giờ đêm
Potapych cho tôi biết kết quả một ngày hoạt động của bà. Bà đã nướng hết
toàn bộ số tiền tôi đổi giúp, tức là ước tính khoảng mười ngàn rúp. Đến
giúp bà chính là cái tên người Ba Lan mà trước đấy bà đã tặng làm quà hai
đồng vàng và tên đó đã chỉ đạo bà suốt cả cuộc chơi. Đầu tiên, trước khi
tên Ba Lan đến, bà đã bảo Potapych đặt tiền, nhưng sau bà đuổi ông ta,
đúng lúc ấy tên Ba Lan đến. Như trời xui khiến, hắn ta nói tiếng Nga thành
thạo, thậm chí còn tán tỉnh lăng nhăng được, thậm chí bằng ba thứ tiếng,
thế là mọi người hiểu nhau hơn. Bà già không ngớt mồm chửi rủa hắn, còn
hắn thì lúc nào cũng xin lỗi, thật là “không thể nào so sánh với anh được,
anh Aleksei Ivanovich ạ,” Potapych nói thế. “Bà già nói với anh như nói
với quý tộc, còn hắn, như chính mắt tôi thấy, thì đáng chém đầu, hắn ăn
cắp tiền của bà ngay trên bàn chơi. Bà già bắt quả tang hai lần, bà chửi
mắng không tiếc lời, thậm chí còn giật tóc hắn nữa, tôi không nói dối đâu,
mọi người xung quanh cười rũ rượi. Bà mất hết rồi, mất toàn bộ số tiền mà
anh đổi cho. Chúng tôi đưa bà về đây, bà chỉ đòi uống nước, rồi làm dấu
thánh và đi nằm ngay. Chắc bà đau khổ lắm, bà ngủ thiếp đi. Cầu trời cho
bà được những giấc mơ tiên cảnh! Ôi chao, chuyến đi của chúng tôi thế
đấy!” Potapych kết luận. “Một chuyến đi chẳng lành tí nào. Tôi chỉ mong
sao nhanh nhanh về lại Moskva! Nhà chúng tôi ở Moskva nào có thiếu
thốn gì đâu kia chứ? Vườn hoa cây cảnh, cái gì cũng đủ, không khí thoáng
đãng, vườn táo chín mọng, không gian rộng rãi, thế mà bà bảo ‘không, cứ
phải ra đi!’ Ối trời ơi là trời ơi!…”
