Chúng tôi bị hành hạ ghê gớm nhất là vào quãng từ mười một giờ sáng
đến ba giờ chiều; vào giờ đó, vì trời nóng bức không chịu nổi, chúng tôi phải
ngừng việc. Mỗi người sử dụng thời gian nhàn rỗi này theo kiểu của mình.
Tôi mệt lử, lăn kềnh trên phản, còn anh bạn trẻ của tôi lánh đi kiếm một bụi
cây, vì, như anh ta bảo, ở đó mát hơn chút đỉnh.
Như đã nói ở trên, chúng tôi nghiên cứu sự cộng sinh của các loài động
vật. Công việc quan sát của chúng tôi chủ yếu tập trung vào một loài tê giác
đã bị tuyệt chủng ở vùng khác. Còn một con mẫu duy nhất hiện đang sống ở
khu đầm lầy gần cơ quan chúng tôi. Đó là một cá thể đơn côi, to kềnh và theo
những miêu tả ngày trước cũng như theo quan sát thực tế của bản thân chúng
tôi - rất hoang dã và dữ tợn. Bởi vậy chúng tôi chỉ có thể quan sát con vật từ
xa, bằng ống nhòm và phải hết mực canh chừng.
Chẳng mấy chốc chúng tôi nhận thấy có một chú cáo đực, nhỏ xíu và xấu
xí vốn thường hay vụt biến về phía đầm lầy, cứ lượn quanh con tê giác. Rồi
sau đó thấy chúng kề bên nhau khi chúng di chuyển về phía rừng già. Chúng
tôi phải bỏ ra mấy tuần lễ để tìm lời giải cho câu đố này. Như vậy là, chú cáo
đực lăng xăng chạy đằng trước để chỉ cho con kềnh thú những chỗ dưới đất
có mọc củ riềng dại, một món ăn tuyệt hảo mà con tê giác khổng lồ rất ưa
dùng. Con tê giác nện một nhát chân, chọc thủng lớp đất, đồng thời mở lối
vào hang chồn. Lúc này con cáo đực nhảy phắt vào hang rồi nhanh nhảu giao
hợp với con chồn cái, lợi dụng chồn đực vắng nhà, vì lúc này nó đang ở tít
trong rừng già.
Bằng cách như vậy, con tê giác kiếm được món riềng dại ưa thích, còn
chú cáo đực trốn được trách nhiệm có liên quan tới việc gây dựng gia đình
của mình. Tôi thực sự quá đỗi ngạc nhiên.
Là nhà động vật học, tôi thừa biết thói tàn nhẫn và vô liêm sỉ của thiên
nhiên. Có điều ở đây, trong những điều kiện hoang sơ, chúng kinh khủng tới
mức thực khó mà chịu nổi. Tôi vạch tiếp kế hoạch hành động.
- Cần phải dò xét, làm sao con cáo đực lại biết được vào giờ nào thì chồn
đực rời hang ổ. Chưa giải thích được điều này thì chúng tôi sẽ không nhích
tiếp, dù chỉ là một bước.
