Lễ khánh thành diễn ra suôn sẻ. Trước mắt những người dự lễ, thi hào
hiện hữu như còn sống. Ngài vận y phục đuôi dài, sách cắp nách, một tay
cầm bút lông, tay kia chỉ về phía xa. Đầu đội vòng nguyệt quế.
- Đẹp, - đại diện chính quyền khen - Rất thực. Phải cái nét mặt nom có vẻ
không thông minh.
Một thời gian sau mọi chuyện đều tốt đẹp. Mỗi ngày tám tiếng ông già
đứng trên tảng đá theo đúng yêu cầu, lúc nào đau chân thì lão sang ngồi bên
quán rượu đối diện và đợi tín hiệu khi có đoàn tham quan hoặc khách đến
xem. Khi đó ông già bò trở lại và đứng trên bệ tượng, có khi đầu lão hơi lắc
lư, khách tham quan cứ nghĩ đó là tại gió. Mỗi năm lão được bốn tuần nghỉ
phép. Lúc đó chúng tôi treo lên bệ tượng tấm biển đề “Tượng đưa đi tu bổ”.
Nhưng rồi ông già bắt đầu yêu sách.
- Trong hợp đồng không nói gì đến khoản chim bồ câu, còn bây giờ chim
bồ câu thường vô lễ đối với tôi. Tôi yêu cầu tăng thù lao.
Lão được chiều theo ý, nhưng ngần ấy với lão vẫn chưa đủ.
- Họ viết cả lên người tôi, - lão nói - viết bằng bút chì hoặc bút bi thì
không đến nỗi nào. Đằng này hôm qua có một thằng cha dùng đinh sắt nhọn
viết lên người tôi: “Tôi đã đến đây. Zbyszek”.
Chúng tôi đành thêm cho lão một ít tiền, nhưng ngay cả như vậy cũng
không xong. Yêu sách mỗi ngày một tăng.
- Là Mickiewicz, - lão nói - thì tôi phải được đi Paris để nghiền ngẫm nét
nhớ cố hương hiện trên gương mặt. Độ hai tuần là đủ.
Sang Paris thì quá lực tài chính của chúng tôi, rút cuộc chúng tôi đã gửi
lão đi Matxcơva. Lão tha hồ mà nhớ.
______________________________
Chú thích:
