“Tôi đã dùng tiền bạc của mình để đổi lấy kiến thức khoa học; tôi
sẵn sàng mở hầu baođể mua rượu ngon, đồ nhắm tốt, và dành nhiều sự ân
cần niềm nở cho những vị giáo sư, những người đã mang lại cho tôi mọi
tiện ích mà tôi muốn có” (trong M. Leroy, op. cit., p. 210).
Léon Halévy, “Souvenirs de Saint-Simon”, La France littéraire
(tháng 3,1832), một phần được tái bản trong G. Brunet, Revue d’histoire
économique et sociale (1925), p. 168.
Madame de Stael, De la littérature considérée dans ses rapports
avec les institutions sociales (1800); các trích đoạn được lấy từ “Discours
préliminaire” 3d ed. (1818), vol. 1, p. 58, và vol. 2, pt. 2.P.215.
Xem Oeuvres de Saint-Simon et d’Enfaintin (Paris, 1865-78) (từ đây
trở đi được trích dẫn với tên viết tắt là OSSE), vol. 15, pp. 7-60, và ấn bản
mới được in lại từ nguyên bản với lời giới thiệu của A. Pereire (Paris,
1825). Hầu như tất cả các trích đoạn quan trọng trong các công trình của
Saint-Simon đều được đưa vào trong L’oeuvre d’Henri de Saint-Simon,
Textes choisies avec une introduction par c. Bouglé, Notice bibliographique
de A. Pereire (Paris, 1825). Trong các trích dẫn về sau, chỉ dẫn đầu là chỉ
dẫn tới cuốn Oeuvres, còn chỉ dấn sau (trong ngoặc đơn) là chỉ dẫn tới một
ấn bản riêng của cuốn Lettres xuất bản năm 1925. Về lịch sử phức tạp của
những ấn bản và bản thảo khác nhau của công trình này, xem Gouhier op.
cit., pp. 224 et seq.
Trong Lettres, ed. A. Pereire, pp. XV, 93.
Ibid., pp. 39-40,55 (39,61). Đoạn trích mà Saint-Simon dựa vào để
ca ngợi ý nghĩa của quy luật tổng quát là một cảnh báo đáng tham khảo về
công thức nổi tiếng thế giới của Laplace (Ibid., p. 59[67]): “Hãy giả định
rằng các ngài đã biết rõ vật chất có trong từng bộ phận của Vũ Trụ vào một
thời điểm nào đó, và rằng các ngài đã thực hiện kế hoạch của Vũ trụ bằng
cách xác định rõ - bằng con số - khối lượng vật chất được chứa đựng trong
từng bộ phận này, các ngài sẽ thấy rõ ràng rằng khi áp dụng định luật tổng
quát về lực hấp dẫn, các ngài có thể tiên đoán (cũng ở mức độ chính xác
tương ứng với trình độ hiểu biết toán học) mọi sự thay đổi tiếp theo sẽ diễn
