tận dụng bất kỳ một tia sáng le lói, một đốm lửa nào, để đặt nền tảng cho
những gì sắp nói, từng chút từng chút một, cho đến khi bất thình lình ông
nổ tung - và hoàn toàn kiểm soát người nghe. Đó chính là nguồn gây cảm
hứng mãnh liệt, một sức hến người nghe phải ngỡ ngàng, choáng ngợp và
không sao cưỡng lại nổi mà chỉ những ai chưa từng chứng kiến hoặc sống
qua trải nghiệm huy hoàng đó mới đủ sức hoài nghi”.
Tài nghệ bậc thầy về nghệ thuật hùng biện của ông phải nói là phi
phàm, như nhiều học giả đã phải thừa nhận, ở đây tôi không nói đến những
bài diễn thuyết trước công chúng mà tất cả chúng ta đều biết, mà chỉ là
những cuộc đàm luận giản dị sau một bữa tối nhẹ nhàng. Một dòng thác
tuôn trào những từ ngữ rất đỗi bình dị nhưng lại có tác động cực kỳ sâu sắc.
Một tràng dồn dập của ngôn từ đi kèm với những cử chỉ và động tác rất
nhịp nhàng mà ông luôn thể hiện với hai bàn tay đầy tính biểu tượng của
mình.
Ngày 01 tháng 12 năm 2006, tại Havana, Rodrigo Borja, cựu tổng
thống Ecuador, đã kể với tôi rằng một lần nói chuyện với Tổng thống Pháp
khi đó là Francois Mitterand, Borja đã hỏi ông ta, “Xin hỏi lãnh tụ chính trị
nào mà ông biết đã gây cho ông ấn tượng sâu sắc nhất?” Và Mitterand đã
trả lời, “Tôi sẽ nói tên ba người: de Gaulle, Gorbachev và Fidel Castro”.
“Tại sao lại là Castro?” Borja ngạc nhiên. “Vì khả năng nhìn thấu tương lai
và cảm quan về lịch sử của ông ấy”, Mitterand nói.
Và sự thật đúng là như vậy: Fidel có một cảm quan sâu sắc vẻ bản
thân mình trong lịch sử, cùng với đó là sự nhạy cảm cực kỳ tinh tế về tất cả
những gì liên quan đến bản sắc dân tộc của Cuba. Ông luôn trích dẫn José
Marti, người anh hùng dân tộc của Cuba, người mà ông đọc và nghiên cứu
đi nghiên cứu lại nhiều hơn bất kỳ nhân vật nào trong phong trào xã hội chủ
nghĩa và lao động. Trong thực tế, chính Marti là nguồn cảm hứng chủ yếu
cho tư tưởng của ông. Bên cạnh đó, ông cũng luôn say mê tìm hiểu khoa
học và những thành tựu mới trong nghiên cứu khoa học. Bao giờ ông cũng
phấn khích trước sự tiến bộ của y học, trước khả năng chữa bệnh cho trẻ em
ngày càng tốt hơn - tất cả trẻ em trên thế giới. Và sự thật là hàng nghìn bác
