Tôi không hề thấy có điều gì để có thể nói rằng chúng tôi đã được
tham khảo ý kiến về quyết định mà các đồng chí đưa ra. Có lẽ lúc này đây
tôi không mong muốn gì hơn là (giá kể) tôi đã nhầm khi nói vậy. Tôi chỉ
mong các đồng chí là người đúng chỉ có vài người, như các đồng chí nghe
nói, mà sự thực là có rất nhiều người Cuba đang phải trải qua những giờ
phút buồn bã và cay đắng không thể nào diễn tả bằng lời.
Đế quốc Mỹ lại bắt đầu rêu rao về việc xâm lược đất nước chúng tôi,
như một bàng chứng cho thấy những lời hứa của chúng mới mong manh và
vô giá trị làm sao. Tuy nhiên, quyết tâm kiên cường chống xâm lược của
dân tộc chúng tôi sẽ không gì lay chuyển nổi, và có lẽ hơn bất kỳ lúc nào
hết chúng tôi hoàn toàn tin tưởng vào ý chí đấu tranh của chính mình.
Chúng tôi sẽ đấu tranh trong mọi hoàn cảnh khó khăn nhất; chúng tôi
sẽ vượt qua những khó khăn trong hiện tại và chúng tôi sẽ vững vàng bước
về phía trước - tuy vậy, cũng không gì có thể phá hoại sự gắn bó hữu nghị
và lòng biết ơn mãi mãi của chúng tôi với nhân dân Liên Xô.
Thân ái,
Fidel Castro
Những lá thư này đều đã được xuất bản công khai trước đây, nhưng
tôi nghĩ tốt hơn hết là đọc lại chúng một lần nữa ngày hôm nay khi kể lại
những sự kiện đã diễn ra trong giai đoạn căng thẳng tháng 10 năm đó, theo
yêu cầu của ông, bởi vì như tôi đã nói, sẽ không thể hiểu một cách toàn diện
và trọn vẹn những gì chúng tôi đã làm trong cuộc khủng hoảng đó, xét trên
các mặt chính trị, quân sự và tình cảm, nếu không có những lá thư này.
Tháng 9 năm 1991, trong một chuyến thăm tới Mát-xcơ-va, Bộ
trưởng Ngoại giao Mỹ James Baker và Tổng thống Liên Xô Mikhail
Gorbachev đã đàm phán về việc rút những người lính Xô Viết cuối cùng
ra khỏi Cuba - Lữ đoàn Chuyên gia Bộ binh Cơ giới. Lần này họ có tham
khảo ý kiến phía Cuba về quyết định đó không?
Tham khảo! Họ chẳng bao giờ tham khảo ý kiến của chúng tôi cả.
Vào thời điểm đó, Liên Xô đang bắt47;u tan rã. Tất cả những gì họ đưa
khỏi đất nước chúng tôi đều được thực hiện mà chẳng có sự tham khảo ý
kiến gì hết. Ngay cả trong cuộc khủng hoảng tháng 10 (năm 1962) họ cũng
