điểm, thất bại và những vấn đề rắc rối. Khi đến đó tôi từng nói với ông ấy,
“Hãy chú ý đến những tòa nhà lịch sử, bởi vì người dân của ông đang dần
làm biến mất thành phố Mát-xcơ-va cổ đấy; ông đang xây dựng một thành
phố hoàn toàn khác”. Có lần ông ấy đã dừng chân ở đây trên đường sang
Nicaragua; ông ấy đã nói chuyện rất nhiều với chúng tôi.
Một lần, tôi sang thăm Mát-xcơ-va và Yeltsin được phân công đặc
trách tiếp đón tôi, và tôi cũng đã nói chuyện với ông ấy về một vài chuyện,
chẳng hạn như tôi không hiểu sao có những sản phẩm đến bốn mươi năm
nay vẫn bán ở mức giá cũ, vì vậy chắc chắn là có sự khan hiếm nào đó và
điều đó có thể gây rắc rối. Chẳng hạn như trứng cá muối vẫn được bán với
giá từ thời của Stalin. Vì vậy tôi nói với ông ấy: “Các ông duy trì mức giá
rẻ quá thế này sẽ dẫn đến lãng phí. Bánh mỳ cũng quá rẻ. Rất nhiều người
mua bánh mỳ để nuôi gà sau đó lại bán gà ở “chợ quê” ”. Ý tôi muốn nói là
tôi chứng kiến rất nhiều các khoản chi phí, rất nhiều các sản phẩm siêu rẻ
gây hại cho nền kinh tế, trong khi rất nhiều thay đổi đ diễn ra ở nước họ và
trên thế giới - lượng tiền đã tăng lên rất mạnh thì chính sách kiểm soát giá
cả hàng hóa không còn phù hợp nữa. Chính sách đó gây lãng phí tài nguyên
và nguồn lực.
Có một sự mâu thuẫn tồn tại ở đó: Có cả thị trường mở, thị trường tự
do bán hàng hóa theo mức giá riêng của nó, nhưng cũng có cả lý thuyết -
người Mỹ sử dụng lập luận này để bảo vệ tài sản tư nhân của họ - mà tôi
không hiểu nổi làm thế nào các nông trường có thể sản xuất được một
lượng lớn khoai tây chỉ trên một khoảnh đất nhỏ; tôi không biết tỷ lệ trứng
là bao nhiêu, hay rất nhiều chuyện khác, nhưng có một điều mà họ không
nói ra đó là các nông trường có thể làm ra những quả trứng rẻ là bởi vì họ
sử dụng ngũ cốc do những nhà máy của nhà nước sản xuất ra được bán với
giá rất rẻ và trong một khu vực mỗi chiều chỉ rộng khoảng mười lăm mét,
người ta có thể nuôi tới 2000 con gà, 3000 con gà, thậm chí là 5000 con gà
hay rất nhiều bò cao sản.
Người dân Cuba đã thử làm như vậy chưa?
Ồ, có chứ. Có lần chúng tôi đã làm thí nghiệm trong một phòng nhỏ
sử dụng ánh sáng điện xem có thể sản xuất bao nhiêu sữa trên một mét
