Một chút đặc quyền và một chút may mắn. Tôi là con trai của một
chủ đất, chứ không phải cháu nội. Nếu tôi mà là cháu nội trong một gia đình
giàu có thì có lẽ tôi đã được sinh ra... tôi đã có một tuổi thơ hoàn toàn quý
tộc, và tất cả bạn bè cũng như quá trình nuôi dưỡng thời thơ ấu của tôi sẽ
gắn liền với một cám giác về sự ưu việt của mình so với người khác. Nhưng
trong thực tế, nơi tôi sinh ra ai cũng nghèo - cùng trang lứa với tôi là con
cái của những công nhân trong trang trại và những nông dân cùng khổ khác.
Gia đình tôi, nhất là gia đình bên ngoại, cũng rất nghèo, và nhiều anh em họ
của bố tôi, từ Galicia đến, và cả gia đình bố tôi ở Galicia còn nghèo hơn thế.
Rõ ràng là điều có ảnh hưởng lớn nhất chính là nơi tôi sinh ra, tôi
sống với những con người có xuất thân thấp kém nhất. Tôi nhớ những
người thất nghiệp xếp thành hàng dài gần những cánh đồng mía, mà không
có ai mang cho họ một hớp nước, một miếng bánh hay bữa trưa nào cả,
cũng chẳng ai cho họ nơi che mưa, che nắng, hoặc phương tiện đi lại gì hết.
Và tôi không thể nào quên hình ảnh những đứa trẻ đi chân đất. Tất cả những
đứa trẻ mà tôi chơi cùng ở Birán, tất cả những đứa trẻ mà tôi lớn lên cùng,
chạy nhảy chơi đùa, ở khắp trong vùng, đều nghèo, rất nghèo. Một số đứa
nghèo đến nỗi tới bữa trưa tôi lại phải mang cả một bát lớn những thức ăn
còn lại của nhà mình ra cho chúng. Tôi thường đi cùng chúng đến bờ sông,
cưỡi ngựa hoặc đi bộ, cả lũ chó nhà tôi nữa, chơi trò ném thia lia, bắn chim
- một trò thật kinh khủng, nhưng đứa trẻ nào cũng có súng cao su. Nhưng
bên cạnh đó, ở Santiago và sau này là ở Havana, tôi còn chơi cả với con cái
những gia đình giàu có; chắc chắn là có rất nhiều con nhà chủ trang trại.
Vậy là ông sống cùng với họ.
Đó là con cái của những gia đình có tiền của. Và tất nhiên là tôi kết
bạn với họ, chúng tôi chơi cùng, chơi thể thao với nhau, và đủ mọi trò khác.
Nhưng chính xác thì tôi không “sống” cùng với họ trong những khu thượng
lưu.
Tại trường học, chúng tôi có nhiều thứ trong đầu, chủ yếu là thể thao
và học hành, dã ngoại và những chuyện đại loại thế. Tôi choi rất nhiều môn
thể thao, và leo núi nữa, hai sở thích lớn nhất. Những người điều hành
trường Colegio de La Salle còn có một trang trại ở Santiago, trên một bán
